تحلیل انتقادی آراء صالحی نجف آبادی درباره گستره نفوذ غلوّ در حدیث شیعه و غالیانه دانستن پاره‌ای از احادیث شیعی در کتاب «غلوّ»

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله مطالعات فهم حدیث، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_MFHJ-7-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1165
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمود قاسم زاده خشکرودی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران

عبدالهادی فقهی زاده

استاد دانشگاه تهران

چکیده

کتاب «غلوّ (درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین)» نوشته نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی مشتمل بر مباحثی پیرامون تاریخ شکل‌گیری جریان غالی‌گری، چهره‌ها و وقایع تأثیرگذار و بررسی نمونه‌هایی از روایات مشکوک به غلوّ است. مؤلف در این کتاب سعی کرده با بیان فعالیت افرادی مانند ابوالخطاب، شدّت نفوذ غالیان در میراث اسلامی را نشان دهد و خوانندگان را نسبت به مضامین غالیانه در آن برحذر بدارد؛ اما باید گفت او در این مسیر، دچار لغزش‌هایی شده است؛ مانند عدم توجه کافی به اعتبار و کمیت احادیث مشابه و تأثیر طرق پالایش احادیث از آسیب‌های احتمالی. صالحی نجف‌آبادی در بررسی برخی وقایع، برداشت‌هایی ارائه می‌دهد که گاه اساساً از آن‌ها برداشت نمی‌شود و گزارش‌های تاریخی نسبت به آن مطالب، ساکت است یا گاه تنها یک احتمال در کنار دیگر احتمالات است و دلیل قاطعی بر اثبات آن وجود ندارد و با این‌که برخی نقدهای او بر پاره‌ای از احادیث را می‌توان قابل قبول دانست اما در مواردی مانند: علم امام حسین (ع) به شهادتِ خود، معنای امّی بودن پیامبر اکرم (ص) و تعداد آیات قرآن کریم، روایاتی را غالیانه و حاصل دست‌بُرد غالیان معرفی کرده که اولاً دلیل کافی برای غالیانه دانستن آن‌ها در دست نیست و ثانیاً مضمون آن، به همان روایت یا راوی منحصر نیست تا بتوان با ردّ آن، مضمون آن را نیز مردود برشمرد.

کلیدواژه ها

کتاب غلوّ, صالحی نجف‌آبادی, مفاهیم غالیانه, ابوالخطاب, یونس‌بن‌عبدالرحمن, الکافی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.