مطالعه تطبیقی پیرامون تیوری»استثنایی بودن حق فسخ و ضرورت اجبار متعهد به انجام تعهد« در فقه امامیه، حقوق ایران، اسناد و رویه قضایی بین المللی و داخلی

تیوری استثنای بودن فسخ و لزوم اجبار متعهد به انجام تعهدات قراردادی علاوه بر انعکاس آن در اسناد بین المللی، در فقه امامیه نیز دارای طرفدارانی است. به نحوی که در اسناد بین المللی فسخ قرارداد منوط و مشروط به اساسی بودن نقض تعهد و یا انقضای مهلت اضافه پس از نقض تعهد است و به صرف نقض قرارداد فسخ امکان پذیر نیست. در فقه نیز گرچه تمامی فقهای امامیه در پذیرش این تیوری متفق القول نیستند، اما اکثر فقها قایل به پذیرش آن بوده و دلایل متقن و محکمی بر صحت و تایید این تیوری ارایه کرده اند. پذیرش تیوری موصوف علاوه بر اینکه موجبات اجرای قرارداد را تا حد ممکن فراهم می کند، از ورود خسارات عمده به طرفین قرارداد که ممکن است در نتیجه فسخ قرارداد جهت استرداد عوضین متحمل گردند، ممانعت می نماید و واجد این مزیت است که متعاملین به هدف اولیه خویش از انعقاد قرارداد که همانا دستیابی به عوضین یا اجرای کامل تعهدات قراردادی است، نایل می شوند. در حقوق ایران نیز این تیوری طرفدارانی دارد. قوانین عام و خاص به نحوی بر استثنایی بودن فسخ مهر تایید زده اند. گرچه در مواردی قانونگذار با گشاده دستی، امکان فسخ را بدون الزام قبلی متعهد به انجام تعهد را پذیرفته است. مطالعه رویه قضایی داخلی و فراملی در این خصوص تیوری استثنایی بودن فسخ را تقویت می کند.

کلیدواژه ها:

فسخ قرارداد ، لزوم انجام تعهد ، رویه قضایی ، فقه امامیه ، اسناد بین المللی.