حسین میری - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس
فاطمه صدری فرد - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی

گرچه می توان فرزندان متولد از مادران ایرانی و پدران غیرایرانی که در ایران متولد شده اند را طبق بندهای ۴و ۵ ماده ۹۷۶ قانون مدنی دارای تابعیت ایرانی دانست لکن عمده مشکل این است که اکثریت این گونه ازدواج ها بدون رعایت ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی انجام گرفته اند. از این رو قانونگذار ایرانی در صدد برآمده تا این مشکل را حل نماید. قانونگذار ابتدا ماده واحده تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی را در سال ۱۳۸۵ مصوب نمود لکن ماده واحده مذکور برای فرزندان زیر ۱۸ سال راه حلی نیاندیشیده بود. در نتیجه اخیرا قانونگذار قانون دیگری را باعنوان قانون اصلاح قانون تعیین تکلیف فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در سال ۱۳۹۸ مصوب نمود و نه تنها مشکل فرزندان زیر ۱۸ سالی که از مادران ایرانی متولد می شوند را حل نمود بلکه شروطی از قبیل تولد در ایران، عدم سو پیشینه، رد تابعیت خارجی که در ماده واحده سال ۱۳۸۵ بود را حذف نمود. با وجود حل موانع اعطای تابعیت در قانون اصلاحی جدید می توان ابعاد دیگری را در قانون جدید برشمرد که مانعی بر اعطای تابعیت به فرزندان محسوب می شوند. یافته های پژوهش که به صورت توصیفی- تحلیلی نگارش یافته نشان می دهد از جمله موانع اعطای تابعیت به فرزندان در قانون جدید می توان به ابهام در مشکل امنیتی، تعارض جواب استعلام از نهادهای امنیتی، پیوستهای اجتماعی فرهنگی، ترویج تابعیت مضاعف، نادیده گرفتن حقوق مادران ایرانی اشاره کرد.

تابعیت، مادران ایرانی، مردان غیرایرانی، فرزندان.