تحلیل فضایی تحولات جمعیتی سکونتگاهی روستایی در مناطق مرزی ایران با استفاده از واحدهای پایه فضایی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 241

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BST-9-1_003

تاریخ نمایه سازی: 15 بهمن 1399

چکیده مقاله:

مرز واحدی فضایی است که جمعیت و نحوه توزیع جمعیت در آن از موضوعات مهم در مطالعات آمایش مرزی است. مرزهای شرقی و غربی ایران با بسترهای تاریخی و فرهنگی متفاوت در دورهای مختلف دستخوش تغییرات جمعیتی شده است. این پژوهش با به کارگیری روش کوادارات فضایی، واحدهای پایه فضایی را در مرزهای شرقی و غربی کشور را در طی سالهای 1375 تا 1395 مورد تحلیل قرار داده است. جامعه مورد بررسی نقاط روستایی واقع در شعاع 50 کیلومتری این مرزهاست و آمار جمعیت روستایی کشور از سال 1375 تا 1395 مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد نرخ رشد جمعیت واحدهای فضایی مرز غربی کشور دارای روندی منفی و نرخ رشد جمعیت واحدهای فضایی مرز شرقی دارای روندی مثبت است. همچنین اثرات تبدیل نقاط روستایی به شهرها نشان می دهد که 400 واحد فضایی تحت تأثیر این تبدیل قرار گرفته است. این واحدهای فضایی، واحدهای شهری‌شده‌ای هستند که جمعیت روستایی اندک با فاصله بسیار کم از شهرها در آن قرار دارند. از این رو، در آینده نزدیک در معرض تبدیل و یا ادغام قرار دارند. نتایج تحقیق نشان می دهد، با تحلیل واحدهای فضایی و تغییرات جمعیتی آنها در یک دوره 20 ساله، مرز شرقی نسبت به مرز غربی کشور هنوز در حال رشد جمعیت روستایی است؛ مرز شرقی در مقایسه با مرز غربی به دلیل تراکم کمتر جمعیت و فاصله بیشتر سکونتگاه‌ها، روستاهای پیرامون-شهری و واقع شده در واحدهای پایه فضایی با جمعیت شهری، کمتر دچار تبدیل و ادغام در شهرهای موجود شده اند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

عباس رجایی

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه

حسین منصوریان

دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • 1)      احمدپور، آرام (1391) بازارچه مرزی و نقش آن در ...
  • 2)      افراخته، حسن، (1391) مرز، سرمایه اجتماعی، توسعه و امنیت ...
  • 3)    آسایش، حسین، نظری به تغییرات جمعیت روستایی در ایران ...
  • 4)      جوان، فرهاد؛ واعظ­طبسی، علی؛ هاشمی زهی، سودابه؛ میرکی اناری، ...
  • تحلیلی بر جریان های فضایی و شبکه منطقه ای در نواحی مرزی. مطالعه موردی: نواحی مرزی استان گلستان [مقاله ژورنالی]
  • نگاهی به ماندگاری جمعیت روستایی در مناطق مرزی ایران [مقاله کنفرانسی]
  • 7)      رضوانی، محمدرضا (1383) مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ...
  • 8)      رضوانی، محمدرضا (1388) مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی روستایی در ایران، ...
  • 9)      زالی نادر و قنبری هفت­چشمه ابوالفضل (1383) بررسی و تحلیل ...
  • 10)   زکالاب، علی (1382) ساماندهی فضایی سکونتگاه‌های روستایی (شهرستان بوکان ...
  • ساختار فضایی سکونتگاه های روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با رویکرد پدافند غیرعامل [مقاله ژورنالی]
  • 12)   شایان، حمید، (1383) تنگناهای توسعه در استان‌های مرزی، پژوهش‌های ...
  • 13)   صادقی، حجت الله؛ فال سلیمان، محمود؛ هاشمی، صدیقه؛ فدایی، ...
  • 14)   طالشی، مصطفی و امیرفخریان، مصطفی (1391) کاربرد الگوی کمی ...
  • 15)   طیب­نیا، سیدهادی و منوچهری، سوران (1395) نقش بازارچه‌های مرزی ...
  • 16)   طیب­نیا، سیدهادی، منوچهری، سوران (1397) امکان‌سنجی اجرای طرح ادغام ...
  • 17)   علیجانی، بهلول (1394) تحلیل فضایی در مطالعات جغرافیایی، فصلنامه ...
  • 18)   عندلیب، علیرضا و شریف مطوف (1388) توسعه و امنیت ...
  • 19)   فرجی سبکبار، حسنعلی (1391) تحلیل نابرابری‌های سکونتگاه‌های روستایی در ...
  • 20)   قائدرحمتی، صفر، محمدزاده، زهرا (1391) بررسی تحولات جمعیتی شهرهای ...
  • 21)   گل‌وردی، عیسی (1390) محدودیت‌ها و فرصت‌های توسعه اجتماعی- فرهنگی ...
  • 22)   محمدی، سعدی؛ سعیدی مهدی؛ منوچهری، سوران (1398) تحلیل و ...
  • 23)   مختاری هشی، حسین؛ وزین، نرگیس؛ قادری حاجت، مصطفی (1396) ...
  • 24)   مشفق، محمود و حسینی، قربان (1391) تحلیلی بر جمعیت ...
  • 25)   نیک­خلق، علی‌اکبر (1374) مبانی جمعیت‌شناسی، تهران: انتشارات گوتنبرگ. ...
  • 26) Anselin, L.  (1995) Local indicators of spatial association – ...
  • 27) Hachadoorian, L. & Gaffin, S. & Engelman, R. (2011) ...
  • 28) Jackson, M.C. & Huang, L. & Xie, Q. & ...
  • 29)  Matthews, S.A. & Parker, D.M. (2013) Progress in spatial ...
  • 30) Mayer, H. & Habersetzer, A. & Meili, R. (2016) ...
  • 31) Tobler, W. (1970) A computer movie simulating urban growth ...
  • 32) Young, S.G. & Jensen, R.R. (2012) Statistical and visual ...
  • 33) Griffith. D.A. (2005) Spatial Autocorrelation, University of Texas at ...
  • 34)  Thomas, R.W. (1977) An Introduction to Quadrat analysis, University ...
  • نمایش کامل مراجع