نقش تعاملات مرزی در همگرایی با کشورهای پیرامون مطالعه موردی مرز ایران و عراق

یکی از ملزومات ورود کشورهای همسایه به جریان جهانی‌شدن و برقراری صلح پایدار منطقه‌ای و جهانی در قرن بیست‌ویک، همگرایی است. با توجه به برخی موانع موجود در رابطه با همگرایی ایران با کشورهای هم‌جوار، لزوم امکان‌سنجی و طراحی استراتژی‌های مناسب با تأکید بر تعاملات مرزی در خصوص ایجاد زمینه‌های همگرایی، با در نظر گرفتن واقعیات زمانی، ضروری به نظر می‌رسد. یکی از مهم‌ترین کشورهای هم‌جوار پیرامون ایران، کشور عراق است. ایران و عراق علی‌رغم داشتن بیشترین مرز مشترک و همچنین قرابت‌ها و اشتراکات گوناگون، حتی پس از سقوط رژیم بعث و قدرت گرفتن شیعیان هنوز از برخی موانع پیش رو جهت همگرایی پایدار و نظام‌مند رنج می‌برند که در صورت عدم رفع آن‌ها می‌توانند به واگرایی و چالش جدی در دهه‌های آینده منجر شوند. بنابراین، تحقیق حاضر، با روش ترکیبی (توصیفی-تحلیلی و پیمایشی) و روش حل مسائل از نوع تصمیم‌گیری چند معیاره در پی پاسخ به این سؤال است که آیا نقش تعاملات مرزی با توجه به شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی در قرن بیست‌ویک، مناسب‌ترین استراتژی ایران در ایجاد همگرایی با عراق است؟ در این راستا با بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی و استفاده از تکنیک SWOT، 4 نقطه قوت، 4 نقطه ضعف، 5 فرصت و 3 تهدید عمده در تعاملات مرزی تأثیرگذار در همگرایی ایران با عراق شناسایی و 8 استراتژی کاربردی تدوین گردیده و درنهایت، این استراتژی‌ها با استفاده از روش MCDM از طریق پرسشنامه و مصاحبه، اولویت‌بندی شدند. نتایج حاصله از پرسشنامه مقایسات زوجی نشان می‌دهد که استراتژی "ایجاد پیوندهای ژئواکونومیک در تعاملات مرزی" برای ایجاد زمینه‌های همگرایی ایران با عراق در رتبه اول و سایر استراتژی‌ها در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

کلیدواژه ها:

تعاملات مرزی ، همگرایی ، استراتژی ، ایران ، عراق