اثر موقعیت شیب و نوع کاربری اراضی بر روند تشکیل کانی های رسی خاك های آهکی استان فارس

به منظور بررسی نوع وخاستگاه کانی های رسی، خاکرخ هایی در اراضی فهلیان نورآباد ممسنی در سه کاربری مرتع، زراعت گندم و شالیزار ودر موقعیت های مختلف شیب تشریح و از افق های سطحی و عمقی کلیه خاکرخ ها نمونه هایی برای بررسی به روش پراش پرتو ایسکس انتخابشد. نتایج نشان داد که کانی های غالب کاربری های مختلف در این خاک ها ایلایت، اسمستایت، کلرایت و کانی های مختلط اسمکتایت- ایلیت و کلرایت - اسمکتایت می باشند و منشا بیشتر کانی ها در هر سه کاربری و در موقعیت های مختلف شیب موروثی بود. حضور این کانی ها در قسمتهای پایین شیب دارای بیش ترین مقدار و شدت پیک ها در کاربری شالیزار بیشتر از دو کاربری مرتع و گندم بود. اسمکتیت نیز با منشا ارثی درهمه خاکرخ ها موجود بوده اما در اراضی پست و کاربری شالیزار با کاهش عمق آب زیرزمینی امکان تبلور آن به صورت نوتشکیلی از محلول خاکنیز فراهم می شود و بنابراین این کاربری ها بیشترین مقدار اسمکتیت را در مقایسه با سایر لندفرم ها و کاربری ها دارند. بطور کلی با توجه بهاینکه نوع کانی های رسی در هرسه کاربری مشابه بوده می توان بیان کرد که تغییر کاربری تأثیری در نوع کانی های رسی نداشته است.

کلیدواژه ها:

کانی های رسی ، موقعییت شیب ، تغییر کاربری ، فهلیان