بررسی و تحلیل انتقادی مفهوم «تربیت» از دیدگاه دانشمندان علوم تربیتی با تکیه بر مصادیقی از مثنوی معنوی مول

؛ «تربیت» موضوعی است که از دیرباز تاکنون در بین عام و خاص مورد بحث بوده است، در طول تاریخ از زمانی که سقراط را به علت تشویش ذهن جوانان و تربیت نادرست آنان، شوکران خوراندند؛ تا زمان معاصر و آرای تربیتی جدید اندیشمندان علوم تربیتی چون کانت و دیوئی، این بحث که تربیت چیست و چه کسانی برای تبیین موازین تربیتی ذیصلاح هستند، همواره جریان داشته است و در آینده نیز بیشک ادامه خواهد داشت. روش مورد استفاده در این مقاله، پژوهش کتابخانه ای و مطالعه آزاد اما هدفمند منابع، آراء و اندیشه های تربیتی است. هدف از این مقاله بررسی و ارائه تطبیقی نظرات تربیتی افراد و مکاتب مختلف و مقایسه آن با بحث های تربیتی کتاب مثنوی معنوی است. چرا که این کتاب یکی از چندین کتب کهن تربیتی زبان فارسی است و از این حیث و از حیث نویسنده مولوی رومی اهمیت دارد. آنچه از این مقاله حاصل شد، آن بود که جدای از اختلافات اندک و طبیعی موجود در نظرات تربیتی اندیشمندان مختلف، بسیاری از این نظرات نقطه مشترک دارند؛ حال چه مثنوی این کتاب کهن باشد و چه نظریه های معاصر کانت و دیویی. آنچه قابل توجه است، آن است که مثنوی همان را می گوید که قرآن بیان کرده و کانت و دیویی هم در آن اتفاق نظر دارند! اگر چه شیوه مختلف است، اما تربیت مطرح شده در اندیشه اینان هم خوانی های زیادی دارد و همین وجوه مشترک می تواند موضوع خوبی برای تحقیقات پیشِ رو و آینده باشد.

کلیدواژه ها:

تعلیم و تربیت ، مثنوی معنوی ، علوم تربیتی ، مولانا ، ادبیات تعلیمی