مهدی اخروی - عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی، واحد بنت الهدی صدر فردوس

در دنیای مدرن معاصر با توجه به نقش کلیدی تعلیم و تربیت در اذهان متفکران، فلاسفه و روانشناسان، با مکاتب و دیدگاه های متفاوت و گاه متناقضی روبه رو هستیم که هر یک بنا به جایگاه اندیشه ای و خواستگاه خود، مدعی شناخت پدیده ی دشوار تعلیم و تربیت هستند. در ادبیات کهن فارسی که بخش قابل توجهی از آن، مستقیم یا غیر مستقیم، جنبه ی تعلیم و ارشاد دارد نیز روش ها و ایده هایی در طول تاریخ وجود داشته که در برهه هایی،توفیقات شگفتی داشته و نخبه های کم نظیری را پرورده است. با همه ی یافته های جدید، نگاه از دنیای علمی امروز به این متدها و ایده ها می تواند ما را با ریشه های تربیتی فرهنگ خودمان آشناتر کند و در حال حاضر نیزدر مقابله با جدیدترین یافته های علوم تربیتی مورد استفاده قرار گیرد. در این جستار، با روش توصیفی – تحلیلی، دیدگاه های تربیتی و روش های تربیتی نجمالدین رازی از مرصاد العباد استخراج شد و با تحلیل و طبقه بندی،جایگاه تربیت را در تفکر بسیار رفیع او یافتیم. رازی، تربیت انسان را هدف نخست تربیت می داند و معتقد است سبب خلیفگی انسان بر ارض نیز، همین تربیت پذیری اوست. او می گوید که به طور کلی، دنیا سراسر طلسم و راز شگفت است که انسان با تربیت باید گره آنها را باز گشاید. او برای تربیت انسان دو روش الگویی و شهودی را معرفی می کند.

مرصاد العباد، نجمالدین رازی، نجم دایه، تعلیم و تربیت