بررسی تنوع کیفیت اسانس در برخی ژنوتیپ های گیاه سیاه دانه (Nigella sativa L.)

گیاه سیاهدانه با دارا بودن ترکیبات مهمی در اسانس از جایگاه ویژه ای در صنایع دارویی و غذائی برخوردار میباشد. در این تحقیق تنوع کیفیت روغن اسانس در20 ژنوتیپ مختلف سیاهدانه مورد بررسی قرار گرفت. بدینمنظور ژنوتیپ های مورد نظر در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد کشت شدند، پس از برداشت و آسیاب کردن بذور با استفاده از روش کیزر اسانسگیری صورت گرفت و پس از آن به وسیله کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنجی جرمی، ترکیبات مورد شناسایی قرار گرفتند. با توجه به نتایج در اسانس گیاه سیاهدانه 17 ترکیب شناسایی شد. ترکیباتی که بیشترین مقدار را بطور متوسط در ژنوتیپ های مورد ارزیابی داشت به ترتیب 47/47) p-Cymene درصد)، Thymoquinone15/50) درصد)، 11/78) 1-terpineol درصد)، 6/67) α-thujene درصد) و 4/77) β-longipinene درصد) بودند. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی ژنوتیپ دهاقان دارای بالاترین میزان اسانس p-Cymene ، α-thujene و β-Pinene میباشد. در حالی که ژنوتیپ سمیرم دارای بیشترین E-iso Citral، 4-Terpineol، β-cyclocitral، β-longipinene، trans-sabinene hydrateو 1-terpineol میباشد. در این آزمایش ژنوتیپ های 23750، فریدون1، سمیرم، قزوین و Nige61 دارای بیشترین مقدارکارواکرول بودند. به طور کلی ژنوتیپ های دهاقان، سمیرم، 23750 از نظر میزان ترکیبات اسانس از میان سایر ژنوتیپ های مورد ارزیابی در آزمایش برتری داشتند.

کلیدواژه ها:

اسانس ، سیاهدانه ، کیفیت