رحمان رجبی - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونتسرارود، سازمان تحقیقات،آموزشو ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
رضا حق پرست - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونتسرارود، سازمان تحقیقات،آموزشو ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
رضا محمدی - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونتسرارود، سازمان تحقیقات،آموزشو ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

افزایش عملکرد محصولات زراعی بویژه گندم به علت داشتن بیشترین سطح زیر کشت و مصرف در ایران از اهمیت ویـژه ای برخوردار است. اسید هیومیک به عنوان یک ماده آلی حاصل از هوموس جهت بالا بردن عملکرد دانه در گندم میتوانـد مـوثرواقع شود. به منظور بررسی اثر تیمارهای بذری حاوی مواد هیومیکی (هیومکس و هیومیکا) بر صفات مرتبط با سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، عملکرد و اجزای عملکرد پنج ژنوتیپ پیشرفته گندم نان، آزمایشی طی سه سال زراعی بـه صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعـه تحقیقـاتی و آزمایشـگاه فیزیولـوژی گیاهـان زراعی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود، کرمانشاه) انجـام شـد. فـاکتور اول تیمارهـای بـذری شـامل مـواد هیومیکی (هیومکس، هیومیکا و شاهد) و فاکتور دوم ژنوتیپ که شامل ارقام ریژاو، اوحدی، کریم، آذر-2 و ژنوتیـپ بومـا-2بود. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد که اثر تیمار بذری در تمامی صفات اندازه گیری شـده ماننـد سـرعت جوانـه زنـی،درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه در سطح یـک درصـد معنـیداربود. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد اثر ساده تیمار بذری برای بسیاری از صفات از جمله عملکرد دانه، تعداد دانـه درسنبله، وزن هزار دانه، طول پدانکل، ارتفاع بوته، دمای کانوپی و دمای برگ معنیدار شد که این امـر بیـانگر اثـر تیمـار بـذری روی صفات مذکور و عملکرد دانه می باشد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار هیومکس و کمترین مقدار در تیمار شاهد بدسـت آمد.

اسید فولویک، اسید هیومیک، تیمار بذری، گندم