تأثیر امواج اولتراسونیک بر جوانه زنی بذر کرچک (Ricinus communis L.) در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی تأثیر امواج اولتراسونیک (فراصوت) به همراه تنش خشکی بر جوانه زنی بذر کرچک، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش، بذرها به مدت 12 دقیقه در معرض امواج اولتراسونیک با شدت 40کیلوهرتز قرار گرفتند. تیمار خشکی شامل چهار سطح (شاهد، -0/4، -0/8 و -1/2 مگاپاسکال تهیه شده از پلی اتیلن گلیکول (8000 بود. طبق نتایج بذرها در پتانسیل آب -1/2 مگاپاسکال قادر به جوانه زنی نبودند. با افزایش تنش خشکی از صفر تا -0/8 مگاپاسکال، درصد جوانه زنی با اعمال امواج اولتراسونیک 47/8 (از 92 به 48 درصد) و بدون اعمال امواج اولتراسونیک 82/2 (از 90 به 16 درصد) کاهش یافت. مقدار ثابت هیدروتایم در هر دو شرایط با و بدون اعمال اولتراسونیک برابر با 33 مگاپاسکال ساعت و پتانسیل آب پایه تا 50 درصد جوانه زنی به ترتیب برابر -0/894 و -0/810 مگاپاسکال برآورد گردید که نشاندهنده اختلاف 0/084 مگاپاسکالی بین تیمارها میباشد. در مجموع، اعمال امواج اولتراسونیک علاوه بر بهبود درصدجوانه زنی (افزایش 3 برابری؛ از 16 به 48 درصد در تیمار -0/8 مگاپاسکال)، موجب کاهش پتانسیل آب پایه (منفی تر شدن،0/84 بار) شده است که نشان دهنده توانایی بذر برای جوانه زنی در شدت تنش خشکی بالاتر می باشد.

کلیدواژه ها:

امواج فراصوت ، پلی اتیلن گلیکول ، جوانه زنی ، کرچک