بررسی پیامدهای تغییرات آب و هوایی با تمرکز بر تحلیل فضایی شدت خشکسالی در استان گلستان با شاخصهای آماری و سنجش از دوری
عنوان مقاله: بررسی پیامدهای تغییرات آب و هوایی با تمرکز بر تحلیل فضایی شدت خشکسالی در استان گلستان با شاخصهای آماری و سنجش از دوری
شناسه ملی مقاله: JR_CCR-1-3_005
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_CCR-1-3_005
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
علی اکبر شمسی پور - دانشیار اقلیمشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
وحید رودگر صفاری - کارشناسیارشد آب و هواشناسی ماهوارهای، گروه جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
خلاصه مقاله:
علی اکبر شمسی پور - دانشیار اقلیمشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
وحید رودگر صفاری - کارشناسیارشد آب و هواشناسی ماهوارهای، گروه جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
خشکسالی، بهعنوان یک پدیدۀ پیچیده و زیان باراقلیمی، فعالیتهای مختلف انسانی و فرایندهای زیستی را تحت تأثیر قرار میدهد. واکاوی مکانی و توالی زمانی و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ آن شاید ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮی در ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرات ﻧﺎﺷﯽ از آن در ﺑﺨﺶﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ فعالیتی و طبیعی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ رابطه ﺷﺎخص ﻫﺎی ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﻧﺪﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ، برآوردﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در پژوهش حاضر برای تحلیل فضایی خشکسالی هواشناسی استان گلستان با بهرهگیری از دادههای بارش 72 ایستگاه بارانسنجی متعلق به سازمان هواشناسی، با دوره آماری 40 ساله (1971-2010) و برای پایش خشکسالی اکولوژیک، از تصاویر ماهوارهای Landsat (TM) (1987 و 2000) و Landsat (MSS) (1975) مورد استفاده قرار گرفت. از شاخص آماری SPI در بررسی روند تغییرات زمانی و از شاخص گیاهی NDVI برای شناسایی تنشهای گیاهی ناشی از خشکسالی استفاده شده و مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج دو شاخص مذکور ضرایب همبستگی مناسب و در سطح اطمینان بالای 99 درصد معنادار را نشان میدهد. نتایج نشان داد که براساس شاخص SPI، سال 2000 بیشترین و شدیدترین خشکسالی را داشته که 1/42 درصد از مساحت استان (معادل 857500 هکتار) را شامل میشود و براساس شاخص NDVI، بیشترین تراکم پوشش گیاهی مربوط به سال 1975 می باشد که مقدار آن 1/29 درصد از مساحت استان (معادل 594106 هکتار) را شامل میشود. براساس نقشه های نهایی میتوان نتیجه گرفت که محدودههای شمالی و شمال شرق استان بیشترین خشکسالی را دارا هستند. نگاه کلی به نقشهها، نقش بارز اختلاف ارتفاع و فاصله از دامنههای شمالی البرز درجهت جنوب به شمال را از هر دو نظر فراوانی و شدت رخداد خشکسالیها نشان میدهد.
کلمات کلیدی: خشکسالی, شاخص SPI, شاخص NDVI, استان گلستان
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1148767/