محمد بختیاری - استادیار گروه تاریخ, دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده اشغال ایران در جنگ جهانی دوم سبب بروز مشکلات فراوانی همچون ناامنی، کمبود مواد غذایی، احتکار، قاچاق و تورم شد. دولت برای مقابله با شرایط بحرانی موجود و تهیه و توزیع عادلانه خواربار، اصول جیره­بندی و توزیع کالاهای ضروری از طریق کوپن را در پیش گرفت. هدف پژوهش حاضر بررسی عملکرد دولت در جیره­بندی و توزیع کوپنی کالا در جنگ جهانی دوم است و می­خواهد به این سوال پاسخ دهد که دولت در امر جیره­بندی و توزیع کوپنی قند و شکر تا چه اندازه موفق بوده است؟  روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه­ای می­باشد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد دولت با اتخاذ تدابیری همچون استخدام مستشاران آمریکایی، انتشار اسکناس و دریافت وام برای خرید کالا و تصویب و صدور قوانین و آیین­نامه­های مختلف تلاش کرد تا کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را با قیمت متعادل به دست آنها برساند. اما بروز مشکلاتی همچون تولید کوپن­های تقلبی، خرید و فروش کوپن توسط دلالان، ایجاد بازار سیاه، احتکار و قاچاق کالا، خرید کالا توسط متفقین، کمبود وسایل حمل و نقل و اختلافات سیاسی سبب شد تا دولت علی­رغم حل پاره­ای از مشکلات با روش جیره­بندی، در رسیدن به اهداف اصلی ناکام بماند.   

جنگ جهانی دوم, جیره‌بندی, کوپن, قند و شکر, میلسپو