بررسی حضور سکاها در رودبار گیلان در هزارۀ یکم پیش‌ازمیلاد براساس شواهد باستان‌شناختی و منابع تاریخی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه تحقیقات تاریخ اجتماعی، دوره: 10، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_SSJ-10-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 507
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شاهین آریامنش

دکتری باستانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

سید مهدی موسوی

دانشیار باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

سکاها تیره‌ای بودند که دسته‌ای از آنان پس از جابه‌جایی‌های بسیار در هزارۀ نخست پیش‌‌از‌میلاد به بخش‌هایی از شمال غرب ایران وارد شدند و در این پهنه به زندگی پرداختند. کتیبه‌های باستانی همچون کتیبۀ اسرحدون و متن‌های تاریخی همچون تاریخ هرودوت به سکایان اشاره کرده است. در سالیان اخیر با یافت ‌شدن خاکسپاری‌ها و گورآوندهای سکایی پرتوی نو بر تیرۀ سکایی در ایران افکنده شده است و تأییدی بر نوشته‌های مورخان است که در هزارۀ یکم پیش‌ازمیلاد این تیره در شمال غرب ایران پدیدار شده بودند. یکی از محوطه‌هایی که خاکسپاری انسان همراه با اسب در آن وجود دارد محوطۀ کلورز و جوبن در رودبار گیلان است. پرسش این پژوهش چنین است که چه پیوندی میان یافته‌های محوطه‌های کلورز و جوبن با تیرۀ سکایی وجود دارد؟ فرضیۀ پژوهش این است که باتوجه به اینکه الگوهای خاکسپاری را می‌توان در زمینۀ مطالعۀ تمایزات قومی و روابط خویشاوندی و نیز باورهای آیینی استفاده کرد، خاکسپاری‌های یافت‌شده همراه با گورآوندهای آنها در محوطه‌های کلورز و جوبن را می‌توان به تیرۀ سکایی منسوب کرد. این پژوهش بر اساس هدف از نوع پژوهش‌های بنیادی و ماهیت و روش آن از نوع پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی به شیوۀ توصیفی و تحلیلی است. نگارندگان در این مقاله به خاکسپاری‌های انجام شده در این محوطه‌ها و گورآوندهای یافت‌‌شده از آنها می‌پردازد و در ادامه با همسنجی آنها با شیوۀ خاکسپاری سکایان به تبیین و تحلیل جایگاه سکاها در شمال ایران می‌پردازد.

کلیدواژه ها

سکایان, خاکسپاری سکایی, خاکسپاری اسب, کلورز, جوبن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.