کارکرد نهاد موزه ایران باستان در اندیشه دولت ـ ملت دوره پهلوی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های تاریخی، دوره: 11، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JHRU-11-2_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 275
نویسندگان
استادیار تاریخ، گروه پژوهشی جغرافیای سیاسی، پژوهشکده جغرافیای انتظامی، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران
چکیده
تأسیس موزه در عصر جدید به عنوان نهادی چندوجهی و چند کارکردی، نشانگر تحولی بنیادین در نظام معرفتی انسان بود. زمینه شکل‌گیری این نهاد بر اساس زمینه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی خاصی استوار بود. ایجاد محلی به‌عنوان محل نگهداری اشیاء عتیقه یا موزه به دنبال آشنایی ایرانیان با موزه‌های اروپایی و اکتشافات آثار باستانی به عصر ناصرالدین‌شاه قاجار برمی‌گردد. ناصرالدین‌شاه در پی ایجاد موزه، در کاخ گلستان محلی را برای حفظ و نمایش آثار عتیقه و باارزش تاریخی دایر کرد، اما این اقدام قوام نیافت. با آشنایی ایرانیان با اندیشه‌های جدید و اهمیت موزه و آثار باستانی، اندیشه تأسیس موزه توسط نخبگانی که در انجمن آثار ملی جمع شده بودند، دنبال شد و درنهایت با تشکیل دولت مدرن پهلوی، بنای موزه ایران باستان در ضلع غربی میدان مشق و در موقعیت مرکزی پایتخت آغاز شد. این مقاله با روش تاریخی ـ تحلیلی بر آن است که علل ایجاد و مهم‌ترین کارکردهای موزه ایران باستان را در بافتار دولت پهلوی تحلیل و بررسی نماید. دستاوردهای پژوهش بیانگر آن است که تأسیس موزه در ایران در پیوند عمیق با اندیشه ناسیونالیسم شکل گرفت. هرچند تأسیس این نهاد از آمال روشنفکران مشروطه بود، به دست دولت پهلوی نهایی و عملی شد. باوجود کارکردهایی چون گردآوری و نگهداری و حفاظت، نمایش، آموزش و پژوهش، هویت‌سازی و مشروعیت‌جویی از این نهاد مهم‌ترین هدف و خواست دولت پهلوی بود و به دنبال برساخت و بازتولید روایت‌هایی از تاریخ باستانی بود که از ایدئولوژی دولت پهلوی پشتیبانی نماید.کلیدواژه ها
موزه ایران باستان, دولت پهلوی, ناسیونالیسم, مشروعیتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.