تحلیل چالش تفکیک قوا در دورﮤ پهلوی دوم؛ نمونه‌پژوهی: تفسیر اصل 82 متمم قانون اساسی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های تاریخی، دوره: 11، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JHRU-11-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 381
نویسندگان
دانشیار گروه تاریخ دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور . ایران
استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور . ایران
دانشجوی دکترا دانشجوی گروه تاریخ دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور . ایران
چکیده
تفسیر اصل 82 متمّم قانون اساسی از مصوبات چالش‌برانگیز دورﮤ رضاشاه بود که با زیر پا گذاشتن اصل تفکیک قوا، اختیار تغییر قضات را به دولت تفویض کرد. پس از استعفای رضاشاه، مصوﺑﮥ مذکور دستخوش چالش‌های حقوقی و سیاسی گوناگونی شد. هدف این پژوهش تحلیل فرازونشیب‌هایی است که تفسیر مذکور طی کرد؛ بنابراین پژوهش درصدد است با رویکرد توصیفی‌تحلیلی و به روش اسنادی و کتابخانه‌ای، به این پرسش اصلی پاسخ دهد که چه عواملی بروز چالش در اجرای تفسیر اصل 82 متمّم قانون اساسی را موجب شد. چنین فرض می‌شود که ساختار قدرت سیاسی پس از جنگ جهانی دوم و تمایل به تمرکز قدرت در نهاد پادشاهی، در تعیین سرنوشت تفسیر این اصل از قانون اساسی عامل مؤثری بود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد پیش از لغو تفسیر اصل مزبور، اجرای تمهیدات و اصلاحات پیچیده و دشواری ضرورت داشت و بدون انجام آنها، الغای تفسیر مذکور نتایج منفی به دنبال می‌آورد. از طرف دیگر، در فضای بی‌ثبات اوایل دورﮤ پهلوی دوم در عمل، انجام اصلاحات ضروری امکان‌پذیر نبود؛ بنابراین لغو آن سالها به تأخیر افتاد. در سال 1331ش/1952م این تفسیر به طور کامل لغو شد؛ ولی در سال‌های 1333و1335ش/1955و1956م، بنابر علت‌های سیاسی، دو قانون دیگر وضع شد که قانون نخست این تفسیر را تعدیل می‌کرد و قانون دوم آن را به طور غیرمستقیم احیا می‌کرد.کلیدواژه ها
قانون اساسی مشروطه, تفسیر اصل82, تفکیک قوا, پهلوی دوماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.