ترجمه گزاره‌های فراگفتمانی در گفتمان سیاسی تد: بررسی کم تخصیصی معنایی میان زبان انگلیسی و فارسی در پیکره موازی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، دوره: 53، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_LTS-53-2_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 427
نویسندگان
دانشگاه اصفهان
دانشگاه لایپزیک
چکیده
گزاره‌های فراگفتمانی از عناصر مهم فراگفتمانی‌اند که برای برقراری ارتباط میان بخش‌های مختلف گفتمان و همچنین کمک به مخاطبان (خواننده و شنونده) در درک روابط کاربردشناختی به‌کار می‌روند. پژوهش حاضر با هدف بررسی این عناصر فراگفتمانی و ارائة پژوهشی پیکره‌محور و مقایسه‌ای بر روی برخی از مهم‌ترین گزاره‌های فراگفتمانی موجود در زبان انگلیسی و فارسی انجام شد. بدین‌منظور، تعداد ده سخنرانی تد با محوریت ژانر سیاسی به زبان انگلیسی به‌صورت تصادفی انتخاب و به همراه ترجمة فارسی آن در نرم‌افزار پیکره‌ساز اسکچ انجین بارگذاری شد. برای بررسی و دسته‌بندی گزاره‌های فراگفتمانی، چهارچوب هایلند (2005) انتخاب شد. در این چهارچوب عناصر فراگفتمانی به دو دسته اصلی تبادل و تعامل، تقسیم می‌شوند که گزاره‌ها در دستة نخست قرار می‌گیرند. از بررسی‌های مقابله‌ای میان این عناصر و ترجمة فارسی آن‌ها، این موضوع دریافت شد که به‌طور کلی فرایند ترجمة این عناصر را می‌توان در قالب دو راهبرد کلی (ترجمة تحت‌اللفظی و کم‌تخصیصی) توصیف نمود که فرایند کم‌تخصیصی خود متشکل از سه نوع دیگر (حذف، توسیع و تحدید) است. از دیگر یافته‌های این پژوهش می‌توان به درک وجود رابطه‌ای معنادار میان نوع گزاره‌ها و نوع خاص راهبرد به‌کاررفته اشاره کرد. با استفاده از عملیات آماری و کمی حاصل از بررسی داده‌های موجود مشخص شد گزاره‌های قوی غالباً به‌صورت تحت‌اللفظی ترجمه می‌گردند، در حالی که گزاره‌های ضعیف نظیر and گاهی اوقات به‌صورت تحت‌اللفظی و گاهی تحت عنوان فرایندهای کم‌تخصیصی ترجمه می‌شوند. یافته‌های این تحقیق می‌تواند در پژوهش‌های آتی در زمینة مطالعات ترجمة پیکره‌محور و زبان‌شناسی مقابله‌ای استفاده شود.کلیدواژه ها
فراگفتمان, فراگفتمان تبادلی, گذاره‌های فراگفتمانی, ترجمه, کم تخصیصی, پیکره موازیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.