منوچهر اکبری - Tehran University
سارا مشایخی - Tehran University

بررسی انسجام متن ابزاری زبان‌شناختی برای درک ساختار آثار ادبی فارسی مبتنی بر توصیفات عینی و دقیق و بر مبنای الگویی واحد است. در این مقاله ابیاتی از حدیقه سنایی با استفاده از نظریه انسجام متن هلیدی و حسن در زبان‌شناسی ساختگرا بررسی و نتایج آن به‌صورت نمودارهای کمّی ارائه شده است. از این دیدگاه، انسجام عوامل دستوری، واژگانی و پیوندی دارد و هرکدام از این عوامل دربردارنده عوامل جزئی‌تر هستند. هدف این مقاله بررسی هریک از این عوامل انسجام در حدیقه سنایی است. روش پژوهش توصیفی است و هرکدام از عوامل انسجام با ذکر نمونه بیت و بسامد تکرار تحت بررسی قرار می‌گیرد. نتیجه نشان می‌دهد که در میان گونه‌های متنوع انسجام، انسجام واژگانی، به‌خصوص تضاد، و انسجام پیوندی، به‌ویژه ارتباط سببی یا علّی، بیشترین تأثیر را در پیوستگی و یک‌پارچگی بیت‌های حدیقه به خود اختصاص داده است.  

Sanai, Hadiqat al-Haqiqah, Grammatical Cohesion, Lexical Cohesion, Semantic Cohesion, سنایی, حدیقه, انسجام دستوری, انسجام واژگانی, انسجام معنایی