قالب‌های معنایی فعل «أبصَرَ» در قرآن کریم و بررسی ترجمۀ آنها بر پایۀ نظریۀ معناشناسی قالبی چارلز فیلمور

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهش های زبانشناختی قرآن، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_NRGS-9-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 355
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم بخشی

استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

محمدرضا اسلامی

استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

حسرت اومویی میلان

کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز ، ایران

محمد پاشایی

استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

علم معناشناسی در پی یافتن معنا، ارتباط عمیقی با علم ترجمه دارد و یکی از روش‌های بررسی و نقد ترجمه است. مقالۀ حاضر در چهارچوب نظریۀ معناشناسی قالبی چارلز فیلمور، تلاشی است برای بررسی قالب‌های معنایی فعل «أبصرَ» در آیات قرآن کریم و بررسی ترجمۀ فارسی آن (انصاریان، فولادوند، خرمشاهی و مکارم شیرازی). در نمونه‌های قرآنی بررسی‌شده، فعل «أبصر» دارای یک قالب معنایی دیداری - ادراکی به‌عنوان قالب معنایی مرکزی و شش قالب شناختی دیدن، نگریستن، درک‌کردن، اندیشیدن، روشنایی‌بخشیدن و بصیرت‌یافتن است که پایۀ ابتدایی آن، همان دیدن ظاهری با چشم سر است. نتایج این بررسی نشان می‌دهند مترجمان در سه قالب معنایی (دیدن، روشنایی بخشیدن، نگریستن) اتفاق نظر داشته‌اند و به بافت آیه‌ای توجه داشته‌اند که فعل مدنظر در آن به کار رفته است؛ اما دربارۀ قالب معنایی «درک‌کردن» و «بصیرت‌یافتن»، هیچ کدام به بافت آیه دقت نظر نداشته‌اند و دربارۀ قالب معنایی اندیشیدن، فقط خرمشاهی براساس بحث هم‌نشینی الفاظ، ترجمۀ صحیحی ارائه کرده‌ است.

کلیدواژه ها

قرآن کریم, نقد ترجمه, معناشناسی قالبی چارلز فیلمور, فعل «أبصَرَ»

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.