تحلیل جامعه شناسانۀ رُمان دل کور اثر اسماعیل فصیح

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 258

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DEHKH-12-43_006

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

چکیده مقاله:

جامعه­ شناسی ادبیات، بررسی متون ادبی، از نگاه جامعه ­شناختی است که رابطۀ بین ادبیات و عناصر اجتماعی را نشان می­دهد. در واقع این نوع تحلیل به بررسی تأثیر متقابل ادبیات و جامعه بر همدیگر می­پردازد. خوانشِ متفاوت اثر ادبی، فرآیندی است دو سویه بین نویسنده و خواننده. اهمیت آن از آنجایی است که سنّت­ های ادبی در پی مطلق­گرایی معنا هستند، نگاهی تک بعدی که انسان مُدرن، آن را برنمی­تابد و به نوعی خواننده را دچار بی میلی می­کند. اما نقد بر پایۀ جامعه ­شناسی به عنوان یک تحلیل جدید، باعث پیوند ذهن خواننده با ابعاد مختلف زیبایی­ شناسی متن  می­گردد. برای این منظور رُمان دل کور اسماعیل فصیح که دوران مختلف پرالتهاب تاریخ ایران از جمله سال­ های حکومت پهلوی و انقلاب مشروطه را در برمی­گیرد، مورد نقد جامعه شناختی قرار گرفته تا ارتباط ادبیات با محیط و طبقات اجتماعی آن عصر را نشان دهد. در این پژوهش، ابتدا به تشریح نظریات نقد جامعه شناسی ادبیات و دسته بندی مؤلفه های جامعه شناسانه از دیدگاه گلدمن، لوکاچ، باختین و اسکارپیت پرداخته شده سپس این مؤلفه ها در بافت جامعۀ موردِ نظرِ نویسنده پیاده شدند تا بتوانیم نوع زندگی مردم، طبقات اجتماعی مختلف به خصوص قشر مستضعف و پایین جامعه، مشاغل آنها، جایگاه اجتماعی زنان و محرومیت هایشان ، مباحث تاریخی، زیرساخت­ های اجتماعی، نبود بهداشت، شیوع بیماری ها و قحطی، استفاده از طب سنتی به جای درمان های به روز، آسیب­های اجتماعی، فقر، فحشا، تجاوز، خشونت، رباخواری، اسیدپاشی، باورهای مذهبی،باورهای عامیانه، خرافات آن عصر و ... را بهتر درک کنیم. لازم به ذکر است این تحقیق به روش «توصیفی – تحلیلی» انجام پذیرفته است.

نویسندگان

سامان خانی اسفند آباد

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

ماه نظری

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتاب ها ...
  • اسکارپیت، روبرت (1376) جامعه شناسی ادبیات، ترجمة مرتضی کتبی، تهران:سمت. ...
  • باختین، میخاییل (1380) سودای مکالمه، خنده، آزادی، ترجمة محمد جعفر ...
  • تادیه، ژان- ایو (1377) جامعه ­شناسی ادبیات و بنیان­گذاران آن، ...
  • تسلیمی، علی (1388) نقد ادبی، تهران: کتاب آمه. ...
  • زرّین کوب، عبدالحسین(1378) آشنایی با نقد ادبی، چاپ پنجم، تهران: ...
  • زیباکلام، صادق (1396) جامعه شناسی به زبان ساده، چاپ هفتم، ...
  • سیّد حسینی، رضا (1391) مکتب­ های ادبی، جلد اوّل، چاپ ...
  • فصیح، اسماعیل (1376) دل­کور، چاپ چهاردهم، تهران: نشر البرز. ...
  • کادن،جان آنتونی (1386) فرهنگ ادبیات و نقد، ترجمه کاظم فیروزمند، ...
  • گرانت، دیمیان (۱۳۹2) رئالیسم، ترجمۀ حسن افشار. تهران: نشر مرکز. ...
  • گلدمن، لوسین (1371) جامعه ­شناسی ادبیات(دفاع از جامعه ­شناسی رُمان)، ...
  • ___، ___ ( 1376) پیوند آفرینش ادبی با زندگی اجتماعی، ...
  • لوکاچ، جورج، (1381) جامعه ­شناسی رُمان، ترجمة محمد جعفر پوینده، ...
  • ___، ____ (1380) نظریۀ رمان، ترجمه‌ی حسن مرتضوی، تهران: نشر ...
  • لووی میشل و سامی نعیر (1376) مفاهیم اساسی در روش ...
  • هوف، گراهام گُلدِن(گُلدِر) (1365) گفتاری دربارۀ نقد ، ترجمۀ نسرین ...
  • ولک، رنه،  آستین، وارن (۱۳۹0) نظریۀ ادبیات ، ترجمۀ ضیاء ...
  • مقاله ­ها ...
  • رنجبر، ابراهیم (1393) بررسی جنبه ­های رئالیستی رمان جزیرة سرگردانی، ...
  • علایی، مشیت (1380)نقد ادبی و جامعه ­شناسی، کتاب ماه ادبیات ...
  • فتوحی، محمود، صادقی، هاشم (1392) شکل­ گیری رئالیسم در داستان­ ...
  • فلسفی، حسن، (۱۳55) مقدمه­ ای بر جامعه ­شناسی ادبی، دانشکدۀ ...
  • وحیدا، فریدون، (۱۳7۶) گامی در قلمرو جامعه ­شناسی در ادبیات، ...
  • نمایش کامل مراجع