ابعاد حقوقی تیراندازی پلیس به اشخاص غیر مظنون از منظر دکترین قصد انتقالی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش انتظامی، دوره: 21، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_POK-21-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 402
نویسندگان
دانشجوی دکتری تخصصی حقوق جزا و جرمشناسی،
دانشیار، دانشکده حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه
استادیار، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده
استاد، گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده
چکیده
زمینه و هدف: تشخیص ماهیت روانی جنایات ناشی از خطای محاسباتی مأمورین انتظامی نسبت به «اشخاص ثالث و بی‌گناهی» – غیر از مظنون- که به‌صورت اتفاقی، در محل حادثه حضور داشته یا در حال عبور بوده‌اند، چالشی برجسته محسوب می‌شود. این مقاله، سعی نمود ابعاد مختلف این رویداد را در انطباق با یکی از تئوری‌های سنتی کامن لا تحت عنوان «قصد انتقالی» مورد واکاوی قرار دهد. دکترین مزبور، متضمن این دیدگاه بود که در فرض تیراندازی عمدی و غیرقانونی به سمت هدفی انسانی و وقوع جنایت بر هدفی تصادفی که مقصود فاعل نبوده، قصد مجرمانه نسبت به هدف اولیه، عیناً به قربانی غیر مقصود منتقل و جنایت حاصله، عمدی فرض می‌شد. در این راستا، با توجه به اینکه بر اساس مقررات داخلی، وجاهت تیراندازی مأمور، مستلزم رعایت تمامی قیود قانونی می‌باشد و نقض مقررات به‌کارگیری سلاح، می‌تواند منجر به زوال مشروعیت عمل در فرض خطا گردیده و مأمور خاطی را در معرض اتهام جنایت عمدی قرار دهد، ارزیابی مواضع اشتراکی و اختلافی دکترین قصد انتقالی و مقنن کیفری ایران، حائز اهمیت بوده است. روش: با توجه به موضوع نظری تحقیق، روش آن کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی نظیر کتب و مقالات بوده است. ارائه مطالب، به سبک تحلیلی و توصیفی انجام شد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهشی حاکی از آن است که موضع سخت‌گیرانه قصد انتقالی که سوءنیت مأمور را نسبت به قربانی ثالث مفروض می‌داند، با اصل حقوقی لزوم اثبات قصد و موضع فعلی قانون جزای ایران در تعارض است.نتیجه‌گیری: رویکرد جاری قانون جزای ایران با فاصله گرفتن از مواضع افراطی دکترین قصد انتقالی، متمایل به غیرعمدی دانستن جنایات مورد بحث است؛ مگر آنکه ثابت شود مأمور قاصد در ارتکاب یا عالم و ملتفت به نتایج حاصله بوده که فرض عمدی بودن آن تقویت می‌شود.کلیدواژه ها
پلیس, قصد, دکترین قصد انتقالی, تیراندازیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.