سیاست پان‌آسیایی ژاپن در قلمرو مسلمانان اوراسیا (1931-1945)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_PRIW-10-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 261
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی گلمحمدی

University of Tehran

چکیده

رویارویی با تمدن غرب، آسیاگرایان ژاپنی و ملی‌گرایان مسلمان را یک سده‌ی پیش در جبهه‌‌ای واحد قرار داد. پذیرش ژاپن در جمع قدرت‌های برتر جهان، زمینه‌ساز توسعه‌طلبی این کشور در منطقه اوراسیا به نام ایدئولوژی آسیاگرایی، تحقق آسیای متحد و رهایی مسلمانان از استعمار غرب شد. عدم امکان برقراری روابط رسمی دولت ژاپن با مسلمانان تحت استعمار امپراتوری‌های روسیه و چین، موجب ارتباط‌ غیررسمی و پنهانی با کنش‌گران مسلمان در این منطقه شده‌بود. مساله مهم در این رابطه، چگونگی بسط و گسترش قلمرو نفوذ در پهنه وسیع و ژئوپلتیک اوراسیا بود که صرف اتکاء به نیروی نظامی در برابر این دو قدرت مهم غیرممکن می‌نمود. از این‌رو، این پرسش مهم ایجاد می‌شود که با توجه به محدودیت‌های نظامی ژاپن در دوره مورد اشاره، چگونه این کشور در برابر رقبایی هم‌چون امپراتوری روسیه و چین، دست به گسترش و تثبیت قلمرو نفوذ  خود در این بخش از آسیا (به‌ویژه مناطق مسلمان‌نشین) زده‌است؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می‌شود که «ژاپن تلاش کرد تا با اتخاذ سیاست پان‌آسیایی به‌عنوان ایدئولوژی جنگ‌های توسعه‌طلبانه، تشکیل آسیای یک‌پارچه را با تاکید بر اشتراکات هویتی، فرهنگی، زبانی و نژادی عملی سازد و با استفاده از قدرت نرم و فعالیت‌های فرهنگی، از طریق برجسته‌سازی احساسات، عواطف و روایات مشترک و ایجاد هم‌دلی، به‌‌ویژه با مسلمانان این سرزمین، کنترل این قلمرو را به‌دست گیرد و با آگاهی از تمایزات فرهنگی، نژادی و زبانیِ ساکنان این منطقه، با مرزبندی هویتی از مداخله دو قدرتِ همسایه‌ در این قلمرو جلوگیری کند.» برای بررسی این فرضیه تلاش شده‌است تا با به‌کارگیری نظریه سازه‌انگاری که به عناصر معنوی، هنجاری و هویت اجتماعی می‌پردازد، میزان تبیین‌کنندگی چنین فرضیه ای با استفاده از روش تجزیه و تحلیل منابع تاریخی مورد کنکاش قرار گیرد.

کلیدواژه ها

Pan-Asianism, Japan, Eurasia, Muslims, Sphere of Influence, Constructivism Theory., آسیاگرایی, ژاپن, مسلمانان اوراسیا, قلمرو نفوذ, سازه‌انگاری.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.