القای باززایی در ریزنمونه‌های مختلف گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.)

پیشینه مطالعه و هدف: گیاه مورد (Myrtus communis L.) گیاهی چندساله، معطر و با خواص دارویی متعدد می‌باشد. مورد یک گیاه دارویی است که در طب سنتی در بسیاری از نقاط جهان استفاده می‌شود. تکثیر این گیاه از طریق قلمه یا بذر دشوار است. دوره خواب طولانی بذر و تولید گیاهچه‌های کوچک و ضعیف از معایب دیگر تکثیر با بذر می‌باشد. بهینه‏سازی روش‏های کشت ‏بافت به‏ منظور آسان نمودن استفاده از ترکیبات این گیاه ‏دارویی، بسیار مهم است. بنابراین در این پژوهش به بررسی اثر هورمون‌های مختلف باززایی بر افزایش راندمان باززایی این گیاه دارویی پرداخته شده است. روش مطالعه: برای اجرای این آزمایش نیاز به تعداد زیادی بذر جوانه‌ی زده‌ی این گیاه در محیط موراشیک-اسکوگ (MS) بود. بعد از 20 روز بذرهای جوانه زده به سه ریزنمونه‌ی ساقه‌چه، ریشه‌چه و برگچه تقسیم شده و در محیط MS حاوی هورمون 2,4-D تقسیم شدند. بعد از گذشت 7 روز در ریزنمونه‌ها کالوس‌زایی ایجاد شد. ریزنمونه‌ها برای ارزیابی درصد باززایی در محیط MS حاوی هورمون کنتین،BAP ، TDZ و ترکیب دو هورمون BAP+TDZ در چهار سطح (0-1-2-3) میلی‌گرم بر لیتر قرار داده شدند. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین میزان کالوس‌زایی و سرعت رشد کالوس در ریزنمونه‌های برگچه بدست می‌آید. هورمون کنتین کم اثرترین هورمون در جهت باززایی این گیاه بود و هورمون TDZ تاثیری بیشتر از دو هورمون کنتین و BAP بر باززایی داشت. همچنین بیشترین درصد باززایی کالوس در ریزنمونه برگچه در حضور 5/1 میلی‌گرم بر لیتر از هورمون BAP و 5/1 میلی‌گرم بر لیتر از هورمون TDZ مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از ریزنمونه برگچه و حضور هر دو هورمون TDZ و BAP میزان باززایی چشمگیری در گیاه مورد ایجاد می‌نماید.

کلیدواژه ها:

باززایی ، کشت بافت ، کالوس‌زایی ، گیاه دارویی ، گیاه مورد