برآورد و پهنه‌بندی تاریخ مناسب کشت گندم دیم(Triticum aestivum L.) بر اساس سطوح مختلف احتمال وقوع بارش پاییزه در استان گلستان
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 11، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_AGRY-11-1_014
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 237
نویسندگان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
اداره کل هواشناسی استان گلستان
چکیده
با توجه به وابستگی شدید تاریخ مناسب گندم دیم (Triticum aestivum L.)به وقوع بارشهای پاییزه و نوسان آن در سالهای مختلف، پژوهش حاضر با هدف برآورد تاریخ مناسب کشت گندم دیم در استان گلستان با استفاده از دادههای بارش روزانه 57 ایستگاه هواشناسی در دوره آماری مشترک 1395-1370 در پنج سطح احتمال وقوع 25، 50، 75، 85 و 95 درصد انجام شد. تاریخ کشت بر اساس وقوع اولین بارش برابر و بیشتر از 25 میلیمتر طی یک دوره 10 روزه متوالی در ماه آذر انتخاب گردید. به منظور بررسی صحت نتایج و اعتبارسنجی نتایج، از یافتههای پژوهشهای مختلف که در مقیاس مزرعه در استان گلستان انجام شده بود، استفاده شد. نتایج نشان داد که تاریخ مناسب کشت گندم دیم در نیمه جنوبی استان زودتر از نیمه شمالی میباشد. سطح احتمال بر تاریخ کشت تأثیر معنیدار داشت، ولی اثر ایستگاه بر آن معنیدار نبود. اختلاف آماری بین تمام سطوح احتمال وقوع معنیدار بود به طوری‌که سطح احتمال 25 و 95 درصد به ترتیب نشان‌دهنده زودترین و دیرترین تاریخ مناسب کشت گندم در استان گلستان بود. در ایستگاههای مختلف استان، تاریخ کشت مناسب گندم دیم با احتمال وقوع 25 درصد بین اول تا 10 آذر، با احتمال وقوع 50 درصد بین اول تا 22 آذر، با احتمال وقوع 75 درصد بین 3 آذر تا 13 دی، با احتمال وقوع 85 درصد بین 11 آذر تا 25 دی و با احتمال وقوع 95 درصد بین 21 آذر تا 30 دی قرار داشت. با افزایش سطح احتمال پنجره تاریخ کشت در سطح استان طولانیتر گردید به گونهای که اختلاف تاریخ کشت مناطق مختلف استان در سطح احتمال 25 درصد 10 روز و در سطح احتمال 95 درصد 40 روز ه دست آمد. بر اساس نتایج، کاهش اندک ریسک زراعت (افزایش احتمال وقوع بارش مناسب از 25 به 50 درصد) با تأخیر تاریخ کشت گندم به مدت چند روز امکانپذیر است در حالی است که کاهش بیشتر ریسک زراعت (افزایش احتمال وقوع بارش مناسب به 75، 85 و 95 درصد) از طریق تأخیر تاریخ کشت به میزان چند دهه مقدور خواهد بود. صحتسنجی و اعتبارسنجی نتایج پژوهش حاضر با نتایج پژوهشهای مزرعهای و میدانی، ضمن تائید دقت قابل قبول پیشبینی تاریخ مناسب کشت بر اساس معیار معرفی شده، نشان داد که کشاورزان استان با درک صحیح از نقش بارش پاییزه در استقرار بوته و عملکرد محصول، تاریخ کشت گندم را با سطح احتمال بالایی درست انتخاب مینمایند.کلیدواژه ها
پنجره کشت, تاخیر در کشت, ریسکاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.