اثر تنش کمآبی انتهای فصل بر خصوصیات فیزیولوژیکی منابع جاری، ذخیرهای و ظرفیت تولیدی ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.) مناطق معتدله
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 11، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_AGRY-11-2_022
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 299
نویسندگان
دانشگاه رازی کرمانشاه
دانشگاه رازی کرمانشاه
دانشگاه رازی کرمانشاه
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی
دانشگاه رازی کرمانشاه
چکیده
میزان عملکرد گیاهان توسط اثر متقابل محیط و ژنتیک تعیین میشود. در بین عوامل محیطی، تنش کمآبی در اکثر مناطق کشاورزی ایران در جلوگیری از دستیابی به عملکرد مطلوب گیاهان زراعی از‌جمله گندم (Triticum aestivum L.) نقش مهمی دارد. بنابراین، این تحقیق به‌منظور بررسی نحوه تأثیر تنش کمآبی پس از گلدهی بر خصوصیات فیزیولوژیک منابع جاری و ذخیرهای ارقام گندم مناطق معتدله شامل: دو رقم با تیپ رشد بهاره (سیوند و سیروان) و دو رقم با تیپ رشد بینابین (پیشگام و اروم) انجام شد. این پژوهش در سال زراعی 95-1394در دانشگاه رازی کرمانشاه به‌صورت طرح کرتهای خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار تنش کمآبی در دو سطح شامل: شاهد و قطع کامل آبیاری پس از گلدهی در کرتهای اصلی و رقمها در کرتهای فرعی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به‌دست آمده، اعمال تنش کمآبی به‌طور متوسط موجب 36، 28، 24 و 26 درصد کاهش عملکرد دانه به ترتیب در ارقام سیوند، سیروان، پیشگام و اروم گردید. 7 و 21 روز بعد از گرده‌افشانی در شرایط شاهد رطوبتی به ترتیب ارقام سیوند و سیروان بیشترین سرعت فتوسنتز (به ترتیب با 5/24 و 9/21 میکرومول دی‌اکسید کربن بر مترمربع در ثانیه)، سرعت تعرق، هدایت روزنهای و کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II و پایینترین دمای برگ و در هر دو مرحله مذکور رقم اروم کمترین مقادیر صفات فوق را داشتند. تنش کمآبی دمای برگ را 7 و 21 روز بعد از گرده‌افشانی افزایش و سرعت فتوسنتز غلظت CO2 اتاقک روزنهای، هدایت روزنهای، سرعت تعرق و حداکثر کارایی فتوشیمیایی را به‌طور معنیداری کاهش داد. رقم پیشگام بالاترین مقدار انتقال مجدد را در هر دو شرایط رطوبتی داشت. سهم انتقال مجدد در شکلگیری عملکرد دانه در ارقام موردبررسی کمتر از 30 درصد بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، ارقام تیپ رشد بهاره در مقایسه با تیپ رشد بینابین در کشت پاییزه ازنظر عملکرد دانه حساسیت بیشتری نسبت به تنش کمآبی پس از گلدهی داشتند و کاشت آنها در این شرایط با کاهش عملکرد دانه بیشتری توأم همراه خواهد بود.کلیدواژه ها
انتقال مجدد, دمای برگ, سرعت تعرق, سرعت فتوسنتز, فلورسانس کلروفیلاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.