بررسی اثر تغییر اقلیم بر فراوانی وقوع رخدادهای نامطلوب آب و هوایی طی دوره رشد محصول گندم (مطالعه موردی: مناطق عمده تولید گندمدیم (Triticum aestivum L.) در ایران)
محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 11، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 253
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AGRY-11-2_015
تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1399
چکیده مقاله:
یکی از پیامدهای تغییر اقلیم افزایش ریسک وقوع رخدادهای وخیم اقلیمی است که باعث اختلال در تولید مواد غذایی خواهند شد و انتظار میرود فراوانی آنها در جهان افزایش یابد. تغییر اقلیم بر محیط تولید محصولات زراعی ازجمله مناطق عمده تولید گندم دیم (Triticum aestivum L.) در ایران (استانهای اردبیل، کردستان، کرمانشاه ،گلستان، همدان و زنجان) اثرگذار خواهد بود و میتواند در این مناطق امنیّت غذایی را با خطر مواجه سازد. احتمال وقوع پدیدههای نامطلوب اقلیمی تأثیرگذار بر عملکرد محصول طی مراحل مختلف رشد و نمو برای سه رقم زودرس، دیررس و میانرس تعیین شد. برای تعریف پدیدههای نامطلوب از شاخصهای اگروکلیمایی (13 شاخص) در مقیاس روزانه که بر مبنای خروجی مجموعه مدلهای به روز CMIP5 و سناریوهای انتشار RCP8.5 و RCP2.6 است، استفاده شد. خروجی روزانه هفت مدل GCM انتخابیِ متناسب با منطقه برای دو دوره زمانی 2045-2065 و 2080-2100 با روش تصحیح خطای نگاشت هم فاصله تابع توزیع تجمعی EDCDFm تصحیح و سپس بکارگیری شد. بیشترین افزایش دمای متوسط طی دوره رشد مربوط به سناریوی RCP8.5 در دوره 2080-2100 و رقم دیررس به مقدار 1/3 درجه سانتیگراد خواهد بود. تاریخ مناسب کاشت برای تمام سناریوها در آینده نسب به دوره پایه دیرتر رخ داده و به اواخر پاییز منتقل میشود. به علت افزایش متوسط دما طی دوره رشد مراحل گلدهی و رسیدن زودتر رخ داده و درنتیجه متوسط طول دوره رشد برای تمام سناریوها در مقایسه با دوره پایه کوتاهتر میشود. متوسط مجموع تبخیر و تعرق محصول (ETc) طی دوره رشد در اکثر ایستگاهها کاهش مییابد. با توجه به مطلوبتر شدن کاهش نسبی عملکرد (YD) و تابش خورشیدی مؤثر طی دوره رشد برای اکثر ایستگاهها میتوان گفت که این شاخصهای عملکردی محصول نسبت به دوره پایه بهبود مییابند. اما آنچه در این میان نامطلوب به نظر میآید افزایش فراوانی وقوع پدیدههای نامطلوب نسبت به دوره پایه است و نکته نگرانکنندهتر افزایش احتمال وقوع حداقل یک، دو و سه پدیده نامطلوب طی دوره رشد است که میتواند شرایط اقلیمی را به ضرر تولید گندم تغییر دهد. انتخاب یک رقم زودرس جهت کاشت در آینده در مقایسه با رقمهای دیررس و میانرس، رقم مناسبتری خواهد بود و میتواند شرایط اقلیمی آینده را به نفع تولید گندم دیم در اکثر مناطق بهویژه مناطق سردسیر تغییر دهد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مجتبی شکوهی
دانشگاه فردوسی مشهد
سید حسین ثنایی نژاد
دانشگاه فردوسی مشهد
محمد بنایان اول
دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :