تأثیر عوامل بومشناختی بر تنوع زیستی گونههای گیاهی بومنظام طبیعی بهارکیش قوچان
محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 11، شماره: 4
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 281
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AGRY-11-4_017
تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1399
چکیده مقاله:
بهمنظور دستیابی به توسعه پایدار و همچنین حفاظت از اکوسیستمهای طبیعی و تنوع زیستی آنها، لازم است نقش عوامل بومشناختی و تأثیر آنها بر تنوع گونههای گیاهی مورد ارزیابی قرار گیرد. در این راستا، در پژوهش حاضر تأثیر عوامل بومشناختی بر تنوع زیستی گونههای گیاهی در بومنظام طبیعی بهارکیش قوچان در بهار سال 1393 بررسی شد. ابتدا با رویهماندازی چهار نقشه شیب، جهت جغرافیایی، طبقات ارتفاعی و سازندهای زمینشناسی نقشه واحدهای کاری تهیه شد، سپس بر اساس ساختار، نحوه توزیع و حضور گونههای غالب، چهار تیپ همگن مشخص شده و 35 پلات در هر تیپ گیاهی بهروش سیستماتیک- تصادفی مسقر گردید و پلاتهای با سطح نمونه دو مترمربعی (بر اساس روش تعیین حداقل سطح) جهت برآورد پوشش گیاهی بهکار گرفته شد. نمونهبرداری از پوشش گیاهی در کلیه پلاتها و نمونهبرداری از خاک بهصورت نمونه مرکب از هر واحد کاری بهوسیله اوگر از عمق صفر تا 30 سانتیمتری انجام شد. در هر پلات گیاهان موجود فهرست و درصد تاجپوشش ثبت و کلیه ویژگیهای خاک شامل: درصد رس، سیلت، شن، ماده آلی، رطوبت اشباع، کربن آلی و میزان اسیدیته و هدایت الکتریکی و همچنین ویژگیهای توپوگرافیک از جمله: شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا اندازهگیری شد. از طرفی، تغییرات تنوع در سازندهای مختلف زمینشناسی نیز مشخص شد. مطالعه تنوع زیستی گونههای گیاهی با استفاده از شاخصهای تنوع شانون- وینر و سیپمپسون، شاخص غنای مارگالف و شاخص یکنواختی اسمیت- ویلسون انجام شد. همچنین بهمنظور تعیین مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تغییرات تنوع گونهای از آنالیز تجزیه به مؤلفههای اصلی و در محیط PCA استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع، غنا و یکنواختی گونههای گیاهی منطقه تأثیر معنیداری داشته و در دامنه ارتفاعی میانی2200-1900 متر، شاخصهای تنوع سیمپسون و شانون– وینر، غنای مارگالف و یکنواختی اسمیت- ویلسون بیشترین مقدار را داشتند. همچنین جهت دامنه شمالی و شیب دامنه، تنوع و غنای گونهای را بهطور معنیداری تحت تأثیر قرار داده و در شیبهای تا 15 درصد، تنوع شانون- وینر و غنای گونهای مارگالف بالاترین مقدار را داشته و شاخص یکنواختی اسمیت- ویلسون در شیب 15 تا 45 درصد، بیشترین مقدار را داشت. نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفههای اصلی نشان داد که با توجه به قدر مطلق ضرایب، مؤلفه اول شامل: درصد کربن آلی خاک، درصد ماده آلی و درصد رس و مؤلفه دوم شامل: هدایت الکتریکی و ارتفاع و درصد رطوبت اشباع، درصد سیلت، درصد شن و درصد شیب، بیشترین تأثیر را بر تنوع گونهای منطقه مورد مطالعه داشتند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سعید جاهدی پور
دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کوچکی
دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی
دانشگاه فردوسی مشهد
پرویز رضوانی مقدم
دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :