اثر نوع و زمان کاشت گیاه پوششی بر ساختار جمعیت علفهای هرز و خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد آفتابگردان (Helianthus annus L.)
محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 12، شماره: 4
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 385
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AGRY-12-4_011
تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1399
چکیده مقاله:
کشت گیاهان پوششی همراه با مدیریت مناسب آنها میتواند جایگزین پایداری برای روشهای معمول کنترل علفهای هرز باشد. این گیاهان علاوهبر اثرات مطلوب در کنترل علفهای هرز، باعث افزایش ماده آلی ، بهبود ساختمان ، افزایش ظرفیت نگهداری آب، کنترل بیماریهای خاکزاد، کاهش فرسایش خاک و افزایش عملکرد محصول میشوند. بهمنظور مطالعه تأثیر بهترین زمان کاشت گیاهان پوششی مختلف بر کنترل علفهای هرز در آفتابگردان (Helianthus annus L.) آزمایشی دو ساله در مزرعهای واقع در شهرستان گلوگاه- استان مازندران بهصورت طرح اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 اجرا شد. در این آزمایش زمان کاشت گیاه پوششی در کرت اصلی و نوع گیاه پوششی در کرت فرعی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل گیاهان پوششی (گندم ((Triticum aestivum L.، جو (Hordeum vulgare L.)، شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum L.) و ماشک گل خوشهای (.Vicia villosa L) و زمانهای مختلف کاشت (کاشت گیاهان پوششی دو ماه قبل، همزمان و دو هفته بعد از کاشت آفتابگردان) در نظر گرفته شد. همچنین دو تیمار بدون گیاه پوششی، با وجین و بدون وجین علفهرز بهعنوان شاهد در نظر گرفته شد. فواصل بین ردیف و روی ردیف آفتابگردان بهترتیب 60 و 20 سانتیمتر در نظر گرفته شد و کشت گیاهان پوششی در بین فواصل بین ردیف آفتابگردان بهصورت متراکم در سه برابر تراکم توصیه شده و بهشکل دستپاش انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از گیاهان پوششی صرف نظر از نوع و زمان کاشت نقش مؤثری در کنترل علفهای هرز و افزایش عملکرد آفتابگردان خواهند داشت. بیشترین وزن خشک علفهرز در هر چهار تیمار گیاه پوششی، در تاریخ کاشت دو ماه قبل از کاشت آفتابگردان، دیده شد؛ در این تاریخ کاشت، جو، کمترین وزن خشک علفهرز را در هر دو سال آزمایش به خود اختصاص داد و توانست وزن خشک علفهرز را در طی مراحل مختلف نمونهبرداری از فصل رشد آفتابگردان، پایینتر از سایر گیاهان پوششی نگه دارد، امّا کمترین وزن خشک علفهرز در تیمار کشت همزمان هر چهار گیاه پوششی با آفتابگردان مشاهده شد. کاشت گیاهان پوششی دو هفته بعد از کاشت آفتابگردان نیز باعث کاهش وزن خشک علفهرز گردید، ولی کارایی آن از کشت همزمان گیاه پوششی و آفتابگردان کمتر بود. بیشترین و کمترین ارتفاع آفتابگردان بهترتیب مربوط به گیاه پوششی شبدر در تاریخ کاشت همزمان و دو ماه قبل گندم بود (76/181 و 98/105 سانتیمتر). بیشترین شاخص سطح برگ (97/3)، مربوط به گیاه پوششی شبدر در تاریخ کاشت همزمان آن با آفتابگردان بود؛ که در مقایسه با شاهد بدون گیاه پوششی در شرایط وجین و عدم وجین علفهای هرز بهطور متوسط (در دو سال آزمایش) بهترتیب 14 درصد و 69 درصد بیشتر بود. کمترین شاخص سطح برگ آفتابگردان نیز در تیمار کاشت گیاه پوششی گندم در تاریخ کاشت دو ماه قبل از کاشت آفتابگردان دیده شد (سال اول و دوم بهترتیب 96/0). بیشترین وزن خشک آفتابگردان (61/485 گرم در مترمربع) به تیمار گیاه پوششی شبدر در تاریخ کاشت همزمان آنها با آفتابگردان تعلق داشت که تفاوت معنیداری با شاهد وجین علفهای هرز نداشت. کمترین وزن خشک نیز در تیمار کاشت گندم دو ماه قبل از کاشت آفتابگردان (27/108 گرم در مترمربع) دیده شد. همچنین، بیشترین عملکرد دانه آفتابگردان در کاشت همزمان شبدر با آفتابگردان 06/2859 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد که در مقایسه با شاهد بدون گیاه پوششی در شرایط وجین علفهای هرز (1/2381 کیلوگرم در هکتار)، 17 درصد بیشتر بود. از آنجا که گیاه پوششی شبدر در تاریخ کاشت همزمان با کاشت آفتابگردان، موجب کاهش رشد علفهای هرز و افزایش عملکرد شد، میتوان آنرا بهعنوان راهکاری برای تولید مطلوب آفتابگردان در کشاورزی پایدار معرفی نمود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
کوثر خواجه نبی
گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
آسیه سیاهمرگویی
گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
محمدرضا داداشی
گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
پریسا علی زاده دهکردی
گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، ایران
ابراهیم زینلی
گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :