آتنا چشمی - کارشناس ارشد زمین شناسی گرایش آب شناسی دانشگاه آزاد تهران شمال

تغییر اقلیم در سالهای اخیر منجر به تغییرات قابل توجه در عناصر هواشناسی و افت شدید منابع تامین آب سطحی و زیرزمینی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک شده است. خشکسالی یکی از مزمن ترین مخاطرات طبیعی است. کمبود بارش در مقیاس زمانی کوتاه مدت بر روی رطوبت خاک اثر می گذارد در صورتی که این کمبود در مقیاس بلند مدت بر خشکسالی منابع آب های زیرزمینی موثر است، که متاسفانه کمتر از سایر بخش ها مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس در مقاله حاضر، تلاش شده با استفاده از شاخص های حدی بارش- دما، SPI و مجموع بزرگی خشکسالی (DM)، ابتدا شرایط بلندمدت خشک سالی و سپس اثر تغییر اقلیم بر منابع آب زیرزمینی دشت باغملک که تامین آب بخشهای مختلف آن، به منابع زیرزمینی وابسته است، پرداخته شود. شرایط بلند مدت خشکسالی بر اساس شاخص SPI تاثیر خشکسالی بر منابع آب زیرزمینی با بررسی ضریب همبستگی بین دو پارامتر مذکوردر طی دوره آماری ۳۰ ساله در دشت محاسبه شد. همچنین از بین معیارهای مورد توجه در شاخصSPI، معیار مجموع بزرگی خشکسالی(DM)، معیار مناسب تری جهت نشان دادن وضعیت خشکسالی در منطقه تشخیص داده شد . نتایج نشان می دهد که خشکسالی هواشناسی با خشکسالی هیدروژئولوژیکی رابطه معنا داری در مقیاس زمانی طولانی مدت داشته و خشکسالی هیدروژئولوژیکی نسبت به خشکسالی اقلیمی با تاخیر فاز زمانی همراه بوده که در خشکسالی های رویداده بر افت سطح آب های زیرزمینی تاثیر به سزایی گذاشته اند.به طوری که تمام ایستگاه های منطقه مورد مطالعه با خشکسالی مواجه بوده اند

آب زیرزمینی، بزرگی خشکسالی DM، تغییر اقلیم ،SPI