محمدامین دانشفر - Islamic Azad University, South Tehran Branch, Department of Chemical Engineering, Tehran, Iran
مهدی ارجمند - Islamic Azad University, South Tehran Branch, Department of Chemical Engineering, Tehran, Iran

زمینه و هدف: دفن نامناسب پسماندهای حفاری اثرات نامطلوبی بر روی محیط زیست و سلامتی افراد دارد. این پژوهش با هدف انتخاب مکان‌های مناسب دفن پسماندهای حفاری نفت و گاز در جزیره قشم با استفاده از GIS و AHP صورت گرفته است. روش بررسی: در این مطالعه از هر یک از معیارهای مؤثر در مکان‌یابی دفن پسماند حفاری نقشه وزن‌دار تهیه شد. در مرحله بعد هر یک از لایه‌های تهیه شده رتبه بندی شد. رتبه بالا بیانگر اهمیت بیشتر و رتبه پایین بیانگر اهمیت کمتر لایه است. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد فاصله از مراکز جمعیتی (وزن 0/222)، شبکه ارتباطی (جاده‌ها) (وزن 0/169) و آب‌های سطحی (وزن 0/142) در انتخاب مکان‌های دفن پسماند حفاری دارای اهمیت بیشتری است. تلفیق نقشه‌های رتبه بندی شده با اعمال وزن‌های به‌دست آمده از AHP، محدوده‌های مناسب دفن پسماند را به ۵ پهنه کاملا مناسب، مناسب، نسبتا مناسب، نسبتا نامناسب و نامناسب تفکیک نموده است. نتیجه‌گیری: اولویت‌های مشخص شده در پهنه‌های کاملا مناسب می‌توانند مبنای تصمیم گیری قرار گرفته و مکان‌های مناسب نیز می‌تواند به‌عنوان اولویت‌های بعدی در دستور کار قرار گیرند.

Qheshm Island, Drilling waste, Analytical hierarchy process, Geographic information system, Site selection, جزیره قشم, پسماند حفاری, فرایند تحلیل سلسله مراتبی, سامانه اطلاعات جغرافیایی, مکان‌یابی