مرضیه محصص - عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی دانشکده الهیات و ادیان
زهره کوچک یزدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی پژوهشکده اعجاز قرآن کریم

تغییرات و دگرگونی های پدید آمده در جوامع، گسست های اجتماعی متعددی را پدید آورده و بالتبع کنش های نامطلوبی در سپهر اجتماعی ایجاد کرده است. با توجه به اینکه مدارا به مثابه یک فضیلت اخلاقی، یکی از ابزارهای بنیادین ترویج فرهنگ همگرایی در جوامع به شمار می آید، بدون تردید بازاندیشی در عوامل زمینه ساز تعامل مدارا محور بر اساس مضامین قرآنی، بهبود روابط با اعضاء جامعه را در پی خواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی، بررسی شبکه مضمونی تعامل مدارا محور را هدف قرار داده است. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که مطابق آموزه های قرآنی، به مدارا در مناسبات اجتماعی، در عرصه هایی که زمینه ساز سلطه اندیشه های توطئه گرانه نیست و با حفظ مصالح اجتماعی توجه شده است. مرور آیات با محوریت موضوع مدارا گویای آن است که صبر، عفو، مغفرت در زمره پر بسامد ترین مؤلفه های زمینه ساز مدارا به شمار می آیند. توصیه قرآنی به مداراجویی با اعضاء خانواده، مخالفان، مومنان، عموم مردم و اهل کتاب، در این شبکه مضمونی برجسته شده است.

قرآن کریم, مدارا, جامعه اسلامی, روابط اجتماعی