فریبا محسن زاده - استادیار مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
نسترن احمدی مسعود - دانشگاه آزادانشجوی کارشناسی ارشد آلودگیهای محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران،د اسلامی واحد همدان، ایران

مقدمه: آلودگی‌های نفتی از مسائل مهم زیست محیطی هستند. ‏گازوییل از متداول‏‏ترین آلاینده‏های نفتی است. زیست پالایی، فنآوری جدید پاک‏سازی‏ خاک است. برخی از میکروارگانیسم‌ها قابلیت زیست پالایی ‏گازوییل را دارند. این پژوهش، با هدف دستیابی به میکروارگانیسم‌های بومی، با قدرت تجزیه زیستی ‏گازوییل در شرایط آب وهوایی شهر همدان انجام شد. مواد و روش‏‏ها: نمونه‏های خاک آلوده به ‏گازوییل از 10 منطقه شهر همدان جمع آوری و باکتری‏های آن جداسازی و براساس ویژگی‏های ریخت‏شناسی و آزمایش‌های بیوشیمیایی دسته بندی شد. توانایی هر دسته در مصرف ‏گازوییل در محیط کشت نمکی حداقل و غلظت‌های مختلف آلاینده (1/0، 5/0، 1، 3 درصد‏) از طریق کدورت سنجی در طول موج 600 نانومتر بررسی شد. نتایج از طریق آزمون آماری تحلیل واریانس چندعاملی با هم مقایسه شد. نتایج: در این تحقیق، 10 سویه مختلف باکتریایی‏ از خاک‌های آلوده به ‏گازوییل شهر همدان یافت شد. نتایج کدورت سنجی نشان داد که اثر عامل زمان، غلظت آلاینده، نوع باکتری و اثر تعاملی آن‏ها‏در تمامی نمونه‏های تیمارشده معنی دار می‌باشد. در غلظت خاص آلاینده، با افزایش زمان ماند، کدورت نمونه‏هابیش‏تر شده که این میزان افزایش از غلظت 1/0 تا 1 درصد چشمگیرتر از غلظت 1 تا 3 درصد آلاینده است.افزایش غلظت از 3 درصد به بالا موجب کاهش کدورت در برخی نمونه‏ها شده که می‏تواند کاهش راندمان حذف میکروبی آلاینده در این غلظت را به دنبال داشته باشد. سه سوش جدا شده نسبت به سایر سوش‏ها در کلیه غلظت‏ها و زمان‏های ماند کدورت بیشتری ایجاد کردند. بحث و نتیجه‏گیری: در بین سه سوش جداشده، بیش‏ترین کدورت ایجاد شده به باکتری شماره 3 مربوط بود که پس از شناسایی، به‏عنوان سودوموناس آیروژنز، گزارش شد. این باکتری به‏عنوان بهترین تجزیه کننده ‏گازوییل از خاک‌های آلوده در شرایط آب و هوایی شهر همدان انتخاب شد.

زیست پالایی, آلودگی خاک, ‏گازوییل, باکتری, سودوموناس آیروژنز, همدان