ارزیابی تأثیر کاربرد کانی فلوگوپیت در بستر رشد شنی بر عملکرد و جذب پتاسیم گیاه جو تحت تنش خشکی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه مدیریت خاک و تولید پایدار، دوره: 10، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_EJSMS-10-3_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 492
نویسندگان
گروه خاکشناسی-دانشکده کشاورزی- دانشگاه صنعتی اصفهان
گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
استادیار دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده
سابقه و هدف: خشکی مهم‌ترین تنش شناختهشدهی غیرزیستی است که اثر زیادی بر رشد و عملکرد محصولات مختلف در جهان دارد. از بین عناصر غذایی، پتاسیم (K) نقش مهمی در رشد و متابولیسم گیاه دارد و به زنده‌ماندن و تولید زیست‌توده مناسب گیاهان تحت شرایط تنشهای زیستی و غیرزیستی مختلف، به ویژه تنش خشکی کمک میکند. تحت شرایط تنش خشکی، پتاسیم بازشدن روزنهها را تنظیم میکند و گیاهان را با کمبود آب سازگار میکند. در این پژوهش کانی فلوگوپیت به عنوان منبع غنی از پتاسیم و بهبوددهنده ویژگی‌های شیمیایی خاک (کود پتاسیمی) برای تعدیل آثار نامطلوب تنش خشکی بر رشد و عملکرد جو در شرایط گلخانهای مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه هیدروپونیک دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. بستر رشد مخلوطی از شن کوارتزی و فلوگوپیت تحت اعمال سطوح مختلف تنش خشکی بود و گیاهان به وسیله دو نوع محلول غذایی کامل و بدون پتاسیم در دوره پنج ماهه کشت تغذیه شدند. در پایان دوره کشت، شاخساره و ریشه گیاه جداگانه برداشت شده و وزن خشک آنها یادداشت شد. مقدار پتاسیم در عصاره تهیه‌شده به روش خاکسترگیری خشک گیاه توسط فلیمفوتومتر تعیین شد. درصد رهاسازی پتاسیم از فلوگوپیت در شرایط تغذیهای بدون پتاسیم محاسبه شده و تجزیه عنصری توسط روش فلورسانس اشعه ایکس (XRF) بر روی چند نمونه انتخابی از بستر کشت صورت گرفت. یافته‌ها: وزن خشک و پتاسیم جذب‌شده در شاخساره و ریشه گیاهان رشدیافته در بستر حاوی فلوگوپیت، نسبت به بستر شاهد بیشتر بود. همچنین افزایش این دو ویژگی در تیمار با محلول غذایی کامل، نسبت به گیاهان رشدکرده در شرایط تغذیهای بدون پتاسیم مشاهده شد. تنش خشکی عملکرد و جذب پتاسیم گیاه را کاهش داد، بیشترین کاهش وزن خشک و جذب پتاسیم در گیاهان تغذیه‌شده با محلول غذایی بدون پتاسیم، تحت تنش خشکی شدید مشاهده شد. همبستگی مثبت و زیادی بین وزن خشک شاخساره و پتاسیم جذبشدهی آن و وزن خشک ریشه و پتاسیم جذبشدهی آن وجود داشت. نتایج تجزیه عنصری ذرات فلوگوپیت پیش از استفاده و پس از کاربرد در بستر رشد با میزان پتاسیم جذب‌شده توسط گیاه همخوانی داشت. بیشترین درصد تخلیه پتاسیم از کانی در سطح بدون تنش خشکی مشاهده شد. علاوه بر این، نتایج تجزیه عنصری نشان داد که میزان پتاسیم کانی فلوگوپیت (K2O) نمونه‌ها نسبت به نمونه شاهد کاهش یافته و بیشترین کاهش در تیمار بدون تنش خشکی، مشاهده شد. در کل به نظر میرسد کاربرد فلوگوپیت با رهاسازی پتاسیم بینلایهای خود، آثار منفی تنش خشکی را به دلیل نقش ویژه پتاسیم در تنظیم باز و بسته‌شدن روزنههای برگ، افزایش سرعت فتوسنتز و حفظ آب در بافت‌های گیاه کاهش میدهد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از کانی فلوگوپیت به عنوان یک منبع طبیعی و کمهزینه در کشور، به منظور تأمین پتاسیم مورد نیاز گیاه، در بستر رشد گیاهان به ویژه در محیطهای گلخانهای برای کاهش آثار تنش خشکی مفید واقع شده است.کلیدواژه ها
بستر رشد, تنش خشکی, رهاسازی پتاسیم, ریزوسفر, فلوگوپیتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.