مسئولیت بین‌المللی ناشی از فعالیت‌های ارتش‌های خصوصی

ظهور و حضور ارتش­های خصوصی در عرصه مخاصمات مسلحانه باعث گردید که دولت­ها دیگر تنها بازیگران نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد نباشند. امروزه مخاصمات مسلحانه چه بین­المللی و چه غیربین­المللی بیشتر جولانگاه ارتش­های خصوصی است تا ارتش­ها و سربازان دولتی. گسترش فعالیت­های این ارتش­ها و توسعه خدمات ارائه شده توسط آنان اعم از مشارکت مستقیم و غیرمستقیم سبب نگرانی جامعه بین­المللی از تبعات چنین حضور و فعالیتی شده است. چالش­های حقوقی مهمی در زمینه ماهیت و وضعیت حقوقی و به ویژه مسئولیت ارتش­های خصوصی وجود دارد؛ چراکه مطابق قواعد حقوق بشردوستانه هر فردی که به هر علتی در مخاصمات مسلحانه شرکت کند، در صورت عدم رعایت قواعد و اصول حاکم بر مخاصمات دارای مسئولیت خواهد بود. احراز زمینه­های ایجاد مسئولیت بین­المللی اعم از مسئولیت دولت و مسئولیت کیفری اعضای ارتش­های خصوصی مطابق اسناد بین­المللی برای ایجاد چارچوب حقوقی منسجم برای این امر ضروری است . دولت­هایی که بنحوی با ارتش­های خصوصی مرتبط می­باشند در قبال اقدامات این ارتش­ها، براساس تعهدات ناشی از قواعد حقوق بین­الملل و حقوق بین­الملل بشردوستانه، در صورت نقض این تعهدات دولت مسئولیت خواهد داشت. درکنار این بُعد از مسئولیت، نقض قواعد حقوق بشردوستانه مطابق مفاد کنوانسیون­های چهارگانه ژنو می‌تواند مسئولیت کیفری نیز برای اعضای ارتش­های خصوصی به دنبال داشته باشد. حال با توجه به پذیرش حضور این ارتش­ها در مخاصمات مسلحانه این سوالات مطرح می­شود که ماهیت حقوقی ارتش­های خصوصی چیست؟ ارتش­های خصوصی در قبال اقدامات و فعالیت­های خود چه مسئولیت­هایی برعهده دارند؟ ضمانت اجرای نقض قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه توسط ارتش­های خصوصی چیست؟

کلیدواژه ها:

مسئولیت بین‌المللی ، ارتش‌های خصوصی ، مخاصمات مسلحانه ، حقوق بشردوستانه ، مسئولیت کیفری ، مسئولیت دولت