Fatemeh فاطمه بیدرنامنی - پژوهشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
محمد فروزنده - پژوهشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
مهدی شعبانپور - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

رزماری (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی است از خانواده نعناعیان که با قلمه‌های نیمه خشبی در تابستان تکثیر می-شود. تحقیق جاری با هدف بررسی تأثیر قطر قلمه و بستر کشت بر ریشه‌زایی رزماری انجام شد. تیمارها شامل سه بستر کشت: پرلیت، پرلیت-کوکوپیت و ماسه و قلمه در سه قطر 2-1 میلی‌متر (قلمه‌های علفی)، 4-3 میلی‌متر (قلمه‌های نیمه خشبی) و 7-5 میلی‌متر (قلمه‌های خشبی) در 3 تکرار بررسی شد. صفات مورفولوژیک شامل: درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه و طول ریشه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه داده‌ها نشان داد تأثیر بستر، قطر قلمه و اثر متقابل بستر و قطر قلمه بر هر سه صفت اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود (P≤0.01). بیشترین درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه و طول ریشه در قلمه‌های رزماری با قطر 2-1 میلی‌متری مشاهده شد. به‌طوریکه صفات ریشه‌زایی در قلمه‌های علفی بیشتر از قلمه‌های نیمه‌خشبی و خشبی بود، هم‌چنین در بررسی بستر کشت، بیشترین ریشه‌زایی مربوط به مخلوط پرلیت-کوکوپیت (48 درصد ریشه‌زایی) بود که با بستر پرلیت خالص اختلاف معنی‌داری نداشت. در مورد تعداد و طول ریشه‌ها بیشترین تراکم ریشه در بستر پرلیت خالص مشاهده شد، با این ‌وجود اختلاف معنی‌داری با بستر پرلیت-کوکوپیت نشان نداد ولی با بستر ماسه اختلاف معنی‌داری داشت. بنابراین به خاطر کیفیت بهتر قلمه‌ها در بستر پرلیت، این بستر با قلمه‌های علفی سرشاخه برای تکثیر سریع‌تر رزماری به گلخانه‌داران توصیه می‌شود.

Herbaceous cutting, Perlite, Rooting, Rosemary, Sand, پرلیت, رزماری, ریشه زایی, قلمه علفی, ماسه