معنا و مفهوم نقش مایه های حیوانی در دستبافته های ایل افشار کرمان

ایل افشاری کرمان با سابقه ای طولانی در زمینه بافندگی، از جمله عشایری می باشد که دارای دست بافته های متنوع و قابل توجهی هستند. جنبه هنری دست بافته ها ملهم از طبیعت و معناهای فرهنگی است که تجلی سادگی و بی پیرایگی زندگی سنتی افشارها می باشد. سوال این است که هدف بافندة عشایری افشاری از خلق نقش مایه ها به دلیل معانی که در پشت نقوش حیوانی وجود داشته بر روی دست بافته می آورده است یا به صورت ناخودآگاه نقش مایه ها را در چیدمان نقوش دست بافته می بافته اند؟ معانی نقش مایه های حیوانی برای بافنده افشاری از کدام ارزش های اعتقادی و فرهنگی برخوردار بوده است؟ و فرهنگ قومی و شرایط اقلیمی چه تأثیری بر روی نقوش حیوانی دست بافته ها داشته است؟ در این پژوهش که از نظر هدف بنیادی، و از جهت ماهیت تاریخی و توصیفی است، سعی شده است که با بررسی پیشینه تاریخی و فرهنگی این دستبافته ها، طرح ها و نقش مایه های حیوانی آنها شناسایی وجهت استفاده تولید کنندگان داخلی و صادرکنندگان معرفی گردند. این تحقیق از نوع کیفی بوده و روش پژوهش آن توصیفی است که غالب اطلاعات به صورت میدانی جمع آوری شده و سپس با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای تدوین گشته است. نتایج تحقیق نشان داد که دست بافته های عشایری ایل افشار کرمان دارای نقوش و طرح هایی ذهنی است که نشانه ای از عقاید، اندیشه ها و منابع الهام بخش زنان افشاری در طول تاریخ بوده اند. قدرت شکل پردازی این قوم محدود به مشاهدات اطرافشان بوده است و سینه به سینه از نسلى به نسل دیگر منتقل شده اند. نقشمایه های حیوانی در دست بافته های عشایری در واقع الهام گرفته از حیواناتی هستند که برای بافنده از ارزش و اهمیت خاصی در حفظ و تداوم زندگی برخوردار می باشند.

کلیدواژه ها:

ایل افشار ، عشایرکرمان ، دست بافته های عشایری ، نقش مایه های حیوانی