رقیه امینیان - استادیار گروه ژنتیک و بهنژادی گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی،قزوین
علی مهرآبادی آرانی - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق
سودابه مفاخری - گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی

به‌منظور بررسی تأثیر تراکم، کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی کاسنی، آزمایشی به‌صورت کرت­های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه قمصر شهرستان کاشان،‌ انجام شد. کود نیتروژن در سه سطح صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص در کرت­های اصلی، تراکم در سه سطح 6، 9 و 12 گیاه در مترمربع در کرت­های فرعی و کود زیستی در سه سطح عدم تلقیح، تلقیح با میکوریزا و تلقیح با ازتوباکتر در کرت­های فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثرات کود نیتروژن، تراکم و کود زیستی بر تعداد برگ، وزن‌تر و خشک، طول ریشه، میزان فلاونوئید، نیتروژن، فسفر و پتاسیم گیاه معنی­دار بودند. مصرف کود نیتروژن باعث افزایش تمام صفات شد. اثرکودهای زیستی نسبت به شاهد بدون کود بر صفات بررسی شده معنی­دار و مثبت بود. تأثیر مثبت میکوریزا بر صفات فلاونوئید، فسفر و پتاسیم بیشتر از ازتوباکتر بود. در بین اثرات متقابل دو گانه، تراکم در کود زیستی و تراکم در کود نیتروژن برای صفات تعداد برگ و طول ریشه معنی­دار بودند. مقایسه میانگین اثر متقابل تراکم در کود زیستی نشان داد که بیشترین تعداد برگ در تراکم 6 بوته در مترمربع و تلقیح ازتو باکتر و بیشترین طول ریشه در تراکم 12 بوته در مترمربع و تلقیح ازتو باکتر بدست آمد. مقایسه میانگین اثر متقابل تراکم در کود نیتروژن نیز نشان داد که بیشترین تعداد برگ در تراکم 6 بوته در مترمربع و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و بیشترین طول ریشه در تراکم 12 بوته در مترمربع و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص مشاهده شد. اثر متقابل کود نیتروژن، تراکم و کود زیستی فقط در صفت وزن‌تر معنی­دار گردید. بیشترین وزن‌تر(8/1848 گرم در مترمربع) در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، تراکم 12 بوته در مترمربع و کاربرد ازتوباکتر حاصل گردید که افزایش 168 درصدی وزن‌تر نسبت به شرایط عدم مصرف نیتروژن و کود زیستی در تراکم شش بوته در مترمربع (با 5/688 گرم در مترمربع) را سبب شد. 

ازتو باکتر, عناصر پر مصرف, میکوریزا, نیتروژن, وزن بوته و ریشه