چهارچوب برنامه ریزی سرپناه جمعی موقت پس از سوانح طبیعی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره: 10، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_DPMK-10-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 469
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهیر متکی

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مهیار جاویدروزی

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران، ایران

فرزانه سلطانی قلاتی

دانشجوی کارشناسی ارشد بازسازی پس از سانحه دانشکده معماری و شهرسازی،دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران

چکیده

‌زمینه و هدف: اسکان سانحه دیدگان بلافاصله پس از رخداد سانحه برای برقراری نظم و کاهش بحران های روحی، روانی و جسمی و همچنین، خدمات رسانی بهتر به سانحه دیدگان ضروری است. تجربه سیل آق قلا و اسکان موقت سانحه دیدگان در اماکن ورزشی، لزوم طراحی سرپناه جمعی را بیش از پیش آشکار ساخت. سرپناه جمعی در واقع ساختمان های موجود هستند که به عنوان اسکان موقت برای میزبانی از جمعیت سانحه دیده استفاده می شوند. سرپناه جمعی عمدتا ساختمان های عمومی هستند که پیش از سانحه کاربری خاص خود را دارند و برای اسکان طراحی نشده اند، اما با در نظر گرفتن زیرساخت های الحاقی، این ساختمان ها می توانند تبدیل به سرپناه جمعی شوند. مهمترین مسائل در طراحی سرپناه جمعی: "ساختار مناسب در یک سایت مناسب". انتخاب سایت و تجزیه و تحلیل ساختار و موضوع برچیدن سرپناه، باید در هنگام راه اندازی مجموعه در نظر گرفته شود. هدف این مقاله تدوین چارچوب مفهومی طراحی برای سرپناه جمعی است. روش: ماهیت این پژوهش توصیفی تحلیلی با ترکیب رویه کمی و کیفی از نوع پیمایشی و میدانی است. اطلاعات و داده ها از طریق بررسی و تحلیل اسناد و مدارک موجود دسته بندی و تحلیل شده است. یافته‌ها: در پایان این مقاله فاکتورهای طراحی سرپناه جمعی از مکان یابی تا طراحی ارائه می شود. این فاکتورها با توجه به نظریه فرم جمعی "ماکی" و فاکتورهای طراحی سرپناه جمعی در نقاط مختلف جهان (از نمان یابی تا طراحی) و همچنین نقد و بررسی نقاط ضعف و قوت هریک و بررسی راهنماهای UNHCR, UNDRO , UNDP بدست آمده است. نتیجه گیری: با توجه به نظریه فرم جمعی ماکی، سه گونه از نحوه شکل گیری فضا در سرپناه جمعی وجود دارد که عبارتند از: فرم ترکیب بندی شده، اَبَرفرم و فرم گروهی. این نحوه قرارگیری اجزا کنار هم یک کل یکپارچه را هم به لحاظ عملکردی و هم به لحاظ ایجاد تعلق خاطر به مکان را بوجود می آورد. در این مقاله سرپناه جمعی مجموعه ای از این سه زیرشاخه در نظر گرفته شده و براساس ویژگی ها و فاکتورهای هریک، چارچوب طراحی برای سرپناه جمعی بدست آمده است.

کلیدواژه ها

Key Words: Collective shelter, temporary accommodation, accident, collective form, planning, سرپناه جمعی, اسکان موقت, سانحه, فرم جمعی, برنامه ریزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.