تحلیل آسیب پذیری کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار و اولویت بندی آنها در عملیات امداد و نجات با رویکرد مدیریت واحد بحران
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره: 10، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_DPMK-10-4_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 355
نویسندگان
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، ایران
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، ایران
چکیده
زمینه و هدف: در دهه های اخیر، تحلیل آسیب پذیری در کاربری های شهری مانند بناهای تاریخی در راستای افزایش تاب آوری و مقاومت آنها در مقابله با انواع مخاطرات انسانی و طبیعی، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. کاربری های تاریخی خوانسار به دلیل شرایط ویژه جغرافیایی و توپوگرافی خاص منطقه در معرض انواع بحران ها و آسیب ها بوده و مطالعه جامع این مؤلفه های شهری در قالب طرح های مدیریت بحران اهمیت و ضرورت اساسی دارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی میزان آسیب پذیری کاربری های تاریخی در پهنه شهرستان خوانسار و اولویت بندی منطقه ای آنها در عملیات های امداد و نجات و مدیریت بحران است. روش: داده های پژوهش در قالب دو گروه شاخص بنیادین و مدیریتی با استفاده از 121 چک لیست ابداعی پژوهشگران جمع آوری شده و بعد از طبقه بندی در مدل سلسله مراتبی AHP تحلیل گردیده است. نقشه ها نیز در محیط GIS ترسیم شده اند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار از لحاظ بنیادین و زیرساختی بسیار آسیب پذیر بوده و در بحران های احتمالی تاب آوری اندکی دارند. از سوی دیگر، ضعف در فرآیندهای مدیریت و برنامه ریزی بحران در این کاربری ها سبب گردیده تا عملیات امداد و نجات، تخلیه اضطراری و مقابله با بحران در این کاربری ها با چالش های جدی همراه باشد. نتیجه گیری: کاربری های تاریخی واقع در بخش مرکزی منطقه مورد مطالعه یعنی شهر خوانسار با وزن نهایی 60/0 در هر دو شاخص بنیادین و مدیریتی در مدل AHP دارای بیشترین مقدار آسیب پذیری بوده و در اولویت اول عملیات های مقابله با بحران و امداد و نجات هستند. به طور کلی، کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار با توجه به جمیع شاخص ها در مخاطرات احتمالی وضعیتی حاد، بحرانی و بسیار آسیب پذیر دارند. تدوین و اجرای طرح های جامع بحران، استحکام بخشی بناهای تاریخی، اجرای راهبردهای پدافند غیرعامل، مشارکت در فرآیند مدیریت بحران و بهره گیری از توان تمامی نهاد های اجرایی در شرایط حادثه از اهم راهبردهای پدافندی برای افزایش تاب آوری این کاربری ها در بحران ها و بلایای احتمالی است.کلیدواژه ها
vulnerability, Historical Land Use, Fundamental Indicators, Managerial Indicators, Disaster Management., آسیب پذیری, کاربری تاریخی, شاخص بنیادین, شاخص مدیریتی, مدیریت بحران.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.