تمدن جیرفت (براساس متون میخی بینالنهرینی و کشفیات باستانشناختی در محوطههای باستانی ورامین و کنارصندل جیرفت)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله تاریخ اسلام و ایران، دوره: 30، شماره: 47
  • کد COI اختصاصی: JR_HII-30-47_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 922
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نصیر اسکندری

استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه تهران، مرکز همکاریهای علمی بین المللی وزارت علوم تحقیقات و فناوری و دانشگاه جیرفت

ماسیمو ویداله

دانشیار دانشگاه پادوا ایتالیا

علی اکبر مسگر

دانشآموخته دکترای تخصصی گروه تاریخ دانشگاه تهران

مژگان شفیعی

دکترای تخصصی دانشگاه لیون فرانسه

میثم شهسواری

استادیار، گروه باستانشناسی دانشگاه جیرفت

فرانسوا دوسه

دکترای تخصصی، محقق دانشگاه لیون فرانسه

اکبر عابدی

استادیار، گروه باستانشناسی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

سلمان انجم روز

دانشجوی دکترای گروه باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس

علی شهدادی

استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه جیرفت

چکیده

تمدن تازه کشف شده جیرفت واقع در حوزه فرهنگی هلیلرود، نشان از جایگاه ارزشمند تاریخی این بخش از فلات ایران در دوران آغاز تاریخی دارد. گل­نوشته­های به زبان میخی به دست آمده از جنوب بینالنهرین (عراق امروزی)، از مکان­های متعددی مربوط به هزاره سوم و دوم پیش از میلاد نام می­برند که برخی از آنها در ایران جایابی شده ­اند. جای­نام[۱] «مارهاشی» یک از این مکان­ هاست که هنوز بر سر محل امروزی آن نظرات فراوانی ارایه شده است. امروزه بیشتر پژوهشگران بر این باورند که جای­نام مارهاشی در حوزه تمدنی هلیلرود قرار داشته است. براساس گاهنگاری متون سومری، در زمان پادشاهان اکد و سلسله سوم اور (سومر جدید) ارتباط تنگاتنگی میان این منطقه از ایران و جنوب بینالنهرین وجود داشته است. در این مقاله به بررسی روابط تمدن جیرفت و بینالنهرین پرداخته شده و ضمن بررسی محل جای­نام مارهاشی و تطبیق آن با تمدن جیرفت، براساس پژوهش­های جدید باستانشناسی صورتگرفته در جیرفت (محوطه ­های باستانی کنارصندل و ورامین)، به ریشه و وضعیت فرهنگی جنوب کرمان پیش از زمان ظهور نام مارهاشی در متون بینالنهرینی نیز پرداخته ­شده است. این پژوهش نشان داد که پیش از ظهور نام مارهاشی در متون بینالنهرین در قرن ۲۳ پیش از میلاد، به مدت دستکم یک هزاره ارتباط تنگاتنگی میان دو منطقه جنوب کرمان و جنوب بینالنهرین وجود داشته است که در متون بینالنهرین بدان اشاره نشده و تنها مدارک باستانشناسی گواه این مدعاست. [۱]. Toponym         

کلیدواژه ها

جنوب استان کرمان, تمدن جیرفت, محوطه ورامین, مارهاشی, بینالنهرین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.