مطالعه تطبیقی نقوش کاشی کاری سردر ورودی ارگ کریمخان شیراز و نمای شمالی دروازه ارگ سمنان بر اساس نظریه شمایل شناسی پانوفسکی

با به سلطنت رسیدن قاجاریان، در هنر ایرانی تحول چشمگیری صورت گرفت و سبکهای جدیدی در هنر و معماری به کار گرفتهشد. اصالت این نقوش و تصویر که موردمطالعه این پژوهش قرارگرفته، در شیوه تزیین و آرایش آنها است. کاشی کاری دوره قاجاردارای تصاویری است که برای شناخت جنبه های فرهنگی و اجتماعی آن دوران مفید است. برای درک معنایی تصاویر کهن، نیاز بهشناخت مؤلفه های نمادینی است که زمانی چون زبان کلامی، معنایی مشخص در فرهنگ های کهن داشتند و به نوعی بازنمایی باورهایاسطوره ای بودند. دراین باره، شمایل شناسی به عنوان یک روش در مطالعات هنر، جهت تفسیر آثاری باسابقه تاریخی دست مایهقرارگرفته، می کوشد با ارائه روشی علمی در تفسیر تصاویر، معنای این مؤلفه ها را روشن کند و بر اساس تحلیل و رده بندی شمایلگرافیک آنها، به ارزش های نمادین فرهنگی دست یابد. مؤلفه های نمادین در نظام نمادین زبانی، خود را به شکل کلامی، تصویری ویا رفتاری بازمی نمایند و هرچند شمایل شناسی پژوهشی درباره محتوای تصاویراست، اساساً در پی ارتباط این مؤلفه ها در نظامگسترده تر نمادین فرهنگی است. این تحقیق بر آن است تا با روش شمایل شناسی به درک معنایی نقش اسطوره ای رستم، دیو، رخشو اولاد در کاشی کاری "ارگ کریمخان شیراز" و "دروازه ارگ سمنان" بپردازد. دراینباره، پیش از هر چیز نیاز به درک بافت فرهنگیاین دوران و شیوه های بازنمود باورهای مربوط به آن است.

کلیدواژه ها:

شمایل شناسی ، ارگ کریمخان شیراز ، دروازه ارگ سمنان ، رستم ، دیوسپید