حسن انصاری
زابینه اشپتکه
حمید عطایی نظری - استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

مقاله پیش رو جستاری است تاریخی و کتابشناسانه درباره سرگذشت و باورداشت ها و نگاشته های کلامی شیخ الطایفه محمد بن حسن طوسی (د: ۴۶۰ ه . ق.). در این نوشتار نخست به شرح احوال و وقایع مهم حیات شیخ طوسی پرداخته می شود و استادان و شا گردان وی معرفی می گردد. در ادامه، رسایل و کتاب های کلامی شیخ طوسی و اهمیت و جایگاه هر یک از آنها به اجمال توصیف می شود. تعیین خطوط کلی اندیشه های کلامی شیخ طوسی موضوع دیگری است که نویسندگان به اختصار از آن سخن گفته اند و بر پیروی شیخ طوسی از مکتب فکری استادش، شریف مرتضی تا کید کرده اند. بخش سوم مقاله به معرفی شرحی بر رساله شیخ طوسی موسوم به مقدمه فی المدخل الی < صناعه > علم الکلام می پردازد که به قلم دانشمندی امامی به نام نجیب الدین ابوالقاسم عبدالرحمن بن علی (۵۸۲ ه. ق.) نوشته شده و تا کنون ناشناخته مانده بوده است.

شیخ طوسی، شریف مرتضی، مقدمه فی المدخل الی < صناعه > علم الکلام، کلام امامیه، نجیب الدین ابوالقاسم عبدالرحمن بن علی