درآمدی بر تاثیر تصوف بر معماری ایران با رویکرد تاریخ فرهنگی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه معماری شناسی، دوره: 2، شماره: 12
  • کد COI اختصاصی: JR_ARCH-2-12_025
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 453
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد یعقوبلو

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران

احد نژاد ابراهیمی

دانشیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران

چکیده

جریان تصوف از فراگیرترین جریان های فکری تاریخ ایران است که تاثیر فراوانی بر هنر و معماری داشته است. این جریان فکری از سده ی دوم آغاز شده و در سده های چهارم و پنجم، تشکیلات خانقاهی به خود گرفت. در قرن هفتم و با هجوم مغول ها، خانقاه ها تبدیل به پناهگاه های روحی و مادی مردم شد، و بعد از آن، جریان تصوف به اوج مقبولیت و نفوذ خود بین عوام و خواص جامعه از درباریان تا مردم رسید و این روند تا آنجا پیش رفت که زمینه ساز تشکیل حکومت صفویه شد. بررسی رابطه تصوف و معماری با رویکردهای مختلفی بررسی شده است اما رویکرد تاریخ فرهنگی این امکان را به تحقیق می دهد که این ارتباط به صورت واقع گرایانه بررسی شود و با استفاده از شواهد تاریخی از هرگونه افراط و انحراف به دور باشد. حال سوال اینست تاثیر جریان فکری تصوف بر معماری ایران چگونه بوده است و چه نوع بناهای معماری را شکل داده است؟ پژوهش از نوع تحقیق های نظری می باشد که با روش تاریخی- تفسیری پژوهش شده است و چارچوب اصلی در قالب مطالعات فرهنگی و در ذیل آن تاریخ فرهنگی و از طریق مطالعه منابع کتابخانه ای تصوف و تاریخ معماری می باشد. با این روش نتیجه تحقیق بدین شرح است که تفکرات صوفیانه، رفتار و ارزش های آنها باعث شکل گیری کلیات کالبدهای معماری می شود. کاربری این بناها در طول تاریخ در هم تنیده بوده است. با توجه به بناهای باقی مانده و مناب موجود می توان کالبدهای معماری صوفیان را در دو دسته تک بناها، شامل خانقاه ها و آرامگاه ها و دسته دوم، بناهای مجموعه ای دسته بندی کرد.

کلیدواژه ها

تصوف و معماری، تاریخ فرهنگی، آرامگاه، خانقاه، بناهای مجموعه ای

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.