فریده طباطبایی یزدی - گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
علی الغونه - گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
فطانه بهروزیان - گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
بهروز علیزاده بهبهانی - گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

در این پژوهش، گیاه حرا با استفاده از روش های خیساندن و فراصوت توسط حلال های آب و اتانول عصاره گیری شد. برای اولین بار از سه مدل دیفرانسیلی J شکل، S شکل و نیم دایرهای شکل برای بررسی الگوی تغییرات قطر هاله عدم رشد میکروبی استفاده شد. برای اثبات تعمیم پذیری روشهای مدلسازی، تغییرات قطر هاله عدم رشد (دیسک دیفیوژن آگار) باکتری های اشرشیا کل یو لیستریا اینوکو آناشی از اثر ضد میکروبی عصاره های مختلف گیاه حرا (اتانولی، اتانولی-فراصوت، آبی و آبی-فراصوت) در هشت سطح غلظتی (mg/ml ۵ ، ۱۰ ، ۱۵ ، ۲۰ ، ۲۵ ، ۳۰ ، ۳۵ و ۴۰) بررسی شد. نتایج نشان داد که هر سه مدل ارایه شده دارای توانایی قابل قبولی جهت مدلسازی قطر هاله عدم رشد می باشند، اما مدل نیم دایرهای شکل با ضریب تبیین (۹۴ / ۰ - ۸۹ / ۰)، ضریب تبیین اصلاح شده (۹۳ / ۰ - ۸۷ / ۰)، ضریب تبیین ارزیابی شده متقابل (۸۵ / ۰ - ۸۰ / ۰)، ریشه مربع میانگین خطا (۴۵ / ۱ - ۹۶ / ۰) بهترین انتخاب جهت بررسی تغییرات قطر هاله عدم رشد برای لیستریا اینوکوآ و مدل S شکل با ضریب تبیین (۹۵ / ۰ - ۹۰ / ۰)، ضریب تبیین اصلاح شده (۹۳ / ۰ - ۸۸ / ۰)، ضریب تبیین ارزیابی شده متقابل (۸۷ / ۰ - ۸۲ / ۰)، ریشه مربع میانگین خطا (۴۲ / ۰ - ۲۵ / ۰) بهترین انتخاب جهت بررسی تغییرات قطر هاله عدم رشد برای باکتری اشرشیا کلی بود. نتایج مدلسازی نشان داد که اثر ضد میکروبی عصاره های مختلف گیاه حرا (اتانولی، اتانولی-فراصوت، آبی- فراصوت و آبی) بر باکتری لیستریا اینوکو آبیشتر از باکتری اشرشیا کلی بود. به طور کلی مدل های نوین دیفرانسیلی ارایه شده به دلیل داشتن پارامترهای مهم بیولوژیکی امکان درک بهتری از ماهیت بیولوژیک را فراهم کردند.

اثر ضدمیکروبی، فراصوت، قطر هاله عدم رشد، گیاه حرا، معادلات دیفرانسیل