ارزیابی ژئومتریک ترک‌های گلی در شکل‌گیری یکی از رخساره‌های رسوبی رسوبات ریزدانه عهد حاضر (مطالعه موردی: رسوبات مخازن سد وشمگیر گرگان)

طی فرآیند خشک شدن رسوبات ریزدانه خصوصاً رسوبات گلی، با ایجاد تنش‌های انقباضی در آن‌ها، ترک با فرم‌ها و ابعاد مختلف در زمان‌های گذشته و عهد حاضر زمین به وجود می‌آیند. ترک‌های گلی با شکل دادن رخساره‌های رسوبی مشخص و ساخت‌های رسوبی ثانویه تا حدود زیادی شرایط رسوب‌گذاری را مشخص می‌نمایند. با مطالعه فرم، هندسه، بافت سطحی و سایر خصوصیات می‌توان به پیش‌بینی مسیر انتشار ترک و تهیه مدل‌های ریاضی تشکیل آن‌ها پرداخت و ژئومتریک ترک‌های گلی از مباحث بنیادی در بررسی فرآیند علم انتشار ترک است. در این تحقیق با انتخاب 50 نمونه از چهار منطقه مطالعاتی از مخازن سد وشمگیر در شمال گرگان، ویژگی‌های هندسی ترک‌ها از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. بررسی تعداد اضلاع چند ضلعی‌های بین ترک‌ها، طول اضلاع، محیط، مساحت، زوایای داخلی و خارجی، عمق ترک و بافت سطحی ترک‌ها، عوامل ژئومتریک ترک‌ها معرفی و تجزیه ‌و تحلیل شدند. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که در این چهار منطقه دو دسته ترک با ویژگی‌های هندسی متفاوت تشکیل‌ شده‌اند. ترک‌های مورد مطالعه از لحاظ مساحت و زوایای داخلی همبستگی بالایی با ویژگی‌های هندسی یک‌ چند ضلعی منتظم نشان می‌دهد که مؤید همگنی رسوبات ریزدانه و فرآیند ایجاد ترک در منطقه مورد مطالعه است.

کلیدواژه ها:

ترک گلی ، رخساره ریزدانه ، ژئومتریک ، مخزن سد وشمگیر ، گلستان