زیست چینه نگاری نهشته های دونین بالایی (فامنین) برش کوه کفتار (شمال شرق اصفهان) بر اساس فونای کنودونتی

برش کوه کفتار در جنوب غرب روستای چاه‌ریسه و در 55 کیلومتری شمال شرقی اصفهان واقع است. بخش‌های بالایی این برش معادل سازند شیشتو (شیشتو 1) به سن فامنین می‌باشد که به منظور بررسی‌های زیست چینه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. ضخامت توالی مورد مطالعه 110 متر است که شامل 4 واحد سنگی با سنگ‌شناسی سنگ‌آهک، سنگ‌آهک ماسه‌ای، سنگ‌آهک دولومیتی، سنگ‌آهک مارنی، شیل و ماسه‌سنگ دارای کنودونت، بقایای دوکفه‌ای، بریوزوئر، ساقه لاله‌وشان، بازوپایان، تریلوبیت، گونیاتیت و ریز بقایای مهره‌داران است. بخش زیرین این توالی شامل شیل‌های تیره رنگ با میان لایه‌های آهکی است که به طور پیوسته بر روی نهشته‌های فرازنین قرار دارد، اما مرز بالایی آن با یک ناپیوستگی فرسایشی خاک قرمز توسط نهشته‌های پرمین مربوط به سازند جمال پوشیده می‌شود. به منظور تعیین سن دقیق نهشته‌های مورد بحث تعداد 44 نمونه به طور سیستماتیک برداشت شد که پس از شست‌وشو، 1613 عنصر کنودونتی از آن‌ها به دست آمد. بررسی کنودونت‌های به دست آمده به شناسایی 8 جنس و 20 گونه و زیرگونه به شرح زیر انجامید: Bispathodus aculeatus aculeatus, Bispathodus aculeatus plumulus, Bispathodus costatus, Bispathodus stabilis, Branmehla bohlenana, Icriodus cornotus, Icriodus sp., Mehlina strigosa, Pandorinellina insita, Pelekysgnathus inclinatus, Polygnathus communis communis, Polygnathus delicatulus, Polygnathus deplanatus, Polygnathus nodocostatus, Polygnathus brevilaminus, Polygnathus semicostatus, Polygnathus communis collinsoni, Polygnathus sp., Neopolygnathus communis, Scaphignatus velifer velifer. نتایج حاصل از ترسیم نمودار فراوانی و پراکندگی کنودونت‌ها نشان می‌دهد که فراوانی غالب با ایکریودوس‌ها، پلی‌گناتوس‌ها و بیسپاتودوس‌ها بوده است. بر این اساس برای برش مورد بررسی، سه زیست رخساره ایکریودید ـ پلی‌گناتید، پلی‌گناتید ـ بیسپاتودید و بیسپاتودید ـ پلی‌گناتید پیشنهاد شده است که حاکی از تشکیل این نهشته‌ها در یک محیط کم عمق تا نیمه عمیق مربوط به شلف داخلی (inner shelf) است. همچنین بررسی  زیست چینه‌نگاری کنودونت‌های شناسایی شده و مطالعه گستره سنی هر یک از آن‌ها به شناسایی 4 زیست‌زون کنودونتی Upper marginifera Zone؛ Uppermost marginifera to Upper tracytera zones؛ Late expansa Zone و Late expansa Zone منجر گردید. با توجه به زیست‌زون‌های تعیین شده سن نهشته‌های مورد بررسی از فامنین میانی تا فامنین پسین تعیین شده است.

کلیدواژه ها:

سازند شیشتو ، شمال شرق اصفهان ، کنودونت ، بیواستراتیگرافی ، دونین بالایی