چینه نگاری، رخساره‌های رسوبی و جایگاه تکتونیکی ماسه‌سنگ‌های بخش میانی سازند قرمز بالایی در بُرش کانسار چهرآباد، شمال باختر زنجان

منطقه چهرآباد در شمال خاور ماه‌نشان و در فاصله 75 کیلومتری شمال ‌باختر زنجان قرار دارد. واحدهای سنگی رخنمون‌ یافته در این منطقه متعلق به سازندهای قرمز زیرین، قم و قرمز بالایی می‌باشند. سازند قرمز بالایی در این منطقه 980 متر ستبرا داشته و از 3 بخش اصلی تشکیل شده‌ است. این بخش‌ها به‌‌ترتیب شامل واحدهای تبخیری با ستبرای 235 متر در پایین، تناوبی از گل‏سنگ و ماسه‌سنگ‌های خاکستری‌ تا قرمز رنگ با ستبرای 590 متر در بخش میانی و افق‌هایی از گل‏سنگ‌‌های سبز با میان‌لایه‌های ژیپس با 155 ستبرا در بخش بالایی می‌باشد. توالی انتخاب شده جهت مطالعات چینه‌شناسی و رسوب‌شناسی مربوط به بخشی از قسمت دوم سازند قرمز بالایی با 231 متر ستبرا می‌باشد. این توالی شامل هفت لایه‌ ماسه‌سنگ خاکستری و قرمز رنگ است که به‌ صورت متناوب با واحد‌های گل‏سنگی قرمز رنگ قرار گرفته‌اند. بر پایه مطالعات پتروگرافی، این ماسه‌سنگ‌ها به‌ طور میانگین حاوی 21% کوارتز، 10% فلدسپات و 25% خُرده‌سنگ بوده و از نوع فلدسپاتیک‌لیت‌آرنایت و لیت‌آرنایت‌ می‌باشند. بر اساس شواهدی نظیر چینه‌بندی متقاطع، حضور آثار گیاهی، نبود رسوبات گراولی، ریپل‌مارک‌های متقارن و آثار موجودات حفار و شناسایی 7 رخسار‌ه‌ ماسه‌سنگی ـ گل‌سنگی (Fl، Fm، Sm، Sh، Sr، Sp و St) در منطقه‌ چهرآباد می‌توان بیان داشت که محیط رسوبی این واحد‌های سنگی، رودخانه‌های مئاندری ماسه‌ای با پیچش زیاد نزدیک به محیط ساحل می‌باشد. براساس نتایج آنالیز مودال و بررسی نسبت بین کوارتزها، خُرده‌سنگ‌ها و فلدسپات‌ها، موقعیت تکتونیکی این ماسه‌سنگ‌ها حاشیه‌های فعّال‌ قارّه‌ای و برپایه‌ اطلاعات ژئوشیمیایی و نسبت‌های SiO2/Al2O3 در مقابل K2O/Na2O، حاشیه‌های فعّال‌ قارّه‌ای و حوضه‌های فورلندی می‌باشد.

کلیدواژه ها:

رخساره های رسوبی ، جایگاه تکتونیکی ، ماسه سنگ ، سازند قرمز بالایی ، چهرآباد ، زنجان