فاطمه برهان - دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران
علی ناجی - دانشگاه ازاد اسلامی واحد خوراسگان
مهدی مولوی وردنجانی - گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
لیدا ساسانی - گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

مقدمه: تهوع و استفراغ ‌کنترل نشدنی، سبب تأخیر در برنامۀ شیمی‌درمانی و کاهش کیفیت زندگی بیماران می‌شود. بابونه را در کاهش تهوع و استفراغ موثر دانسته‌اند؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیر عصارۀ گیاه بابونه بر شدت تهوع و استفراغ وابسته به شیمی‌درمانی انجام شد. روش‌کار: در این مطالعۀ نیمه‌تجربی۶۰ بیمار در حالِ شیمی‌درمانی در بیمارستان تأمین اجتماعی زاهدان به‌روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با تخصیص تصادفی به دو گروه با شرایط تقریباً یکسان مداخله و شاهد تقسیم شدند و تحت شیمی‌درمانی قرار گرفتند. دو ساعت قبل از شیمی‌درمانی گروه مداخله عصارۀ بابونه و گروه شاهد آب‌مقطر استفاده کردند. شدت تهوع و استفراغ با استفاده از سیستم امتیاز‌دهی بصری ( VAS) در آغاز شیمی‌درمانی، ۲، ۶ و ۱۲ ساعت بعد سنجیده شد و داده‌ها با نرم‌افزار SPSS  نسخۀ ۱۶ تحلیل شدند. یافته‌ها: ابتدای مطالعه، دو گروه از نظر میانگین نمرۀ تهوع و استفراغ با یکدیگر تفاوت آماری معنی‌داری نداشتند (۰/۴ =P). ۲ ساعت پس از شیمی‌درمانی، نمرۀ تهوع دو گروه افزایش یافت. افزایش گروه شاهد به‌صورت معنی‌داری بیشتر از گروه مداخله بود (۰/۰۳۴=P). در ساعت دوم شیمی‌درمانی نمرۀ تهوع هر دو گروه سیر کاهنده پیدا کرد؛ اما در تمام این زمان‌ها نمرۀ تهوع در گروه شاهد به‌صورت معنی‌داری بالاتر از گروه مداخله بود. بین دو گروه از نظر شیوع استفراغ تفاوت آماری معنی‌داری مشاهده نشد (۰/۰۵>P). نتیجه‌‌گیری: نتایج نشان داد مصرف عصارۀ بابونه سبب کاهش تهوع ناشی از شیمی‌درمانی می‌شود؛ اما در کاهش استفراغ مؤثر نیست.

Chemotherapy, Matricaria Chamomilla, Nausea, Vomiting, عصارۀ بابونه, تهوع, استفراغ, شیمی‌درمانی