تأثیر آموزش براساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری‌کننده از بیماری‌های قلبی

مقدمه: بیماری‌های قلبی ـ عروقی به نحوی با رفتار فرد در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی مرتبط است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر آموزش براساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری‌کننده از بیماری‌های قلبی دانش‌آموزان دختر انجام شده است. روش کار: این مطالعه نیمه‌تجربی دو گروهی، به‌صورت پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و روی ۱۲۶ دانش‌آموز دختر دوره اول متوسطه شهر همدان در سال ۱۳۹۶ انجام شد. روش نمونه‌گیری دومرحله‌ای تصادفی ـ خوشه‌ای بود. قبل از آزمون، هر دو گروه پرسش‌نامه سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی را تکمیل کردند. سپس ۳ جلسه آموزشی برای گروه آزمون در طول سه هفته و هر هفته یکبار به‌مدت یک ساعت انجام شد. دو ماه بعد از آزمون مجددا جمع‌آوری داده‌ها صورت گرفت. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ و با کمک آزمون تی مستقل و زوجی، تجزیه‌وتحلیل شد.  یافته‌ها: دو گروه از نظر مشخصات دموگرافیک و آگاهی و نمرات سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی در بدو مطالعه همسان بودند و تفاوت آماری معنی‌داری نداشتند (۰/۰۵< P). بعد از آزمون میانگین نمرات آگاهی و سازه‌های حساسیت، منافع، خودکارآمدی، رفتار و عملکرد در گروه آزمون به‌طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد (۰/۰۵> P). حیطه موانع درک‌شده در گروه آزمون به‌طور معنی‌داری کاهش پیدا کرد (۰/۰۵> P)، اما بر‏اساس نتایج آزمون تی مستقل در حیطه‌های شدت درک‌شده و راهنمای عمل در دو گروه آزمون و کنترل، پیش و پس از آموزش، تفاوت آماری معنی‌داری مشاهده نشد (۰/۰۵< P). نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر آموزش براساس مدل اعتقاد بهداشتی بر آگاهی و عملکرد دانش‌آموزان، پیشنهاد می‌شود در برنامه‌های آموزشی پیشگیری از بیماری‌ها، از این مدل استفاده شود. 

کلیدواژه ها:

Health Belief Model ، Students ، Cardiovascular disease ، تأثیر آموزش ، مدل اعتقاد بهداشتی ، بیماری قلبی ـ عروقی ، دانش‌آموزان دختر