تأثیر عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی در بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلا به سرطان پستان: تدوین یک مدل ساختاری

مقدمه: سرطان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری های قرن حاضر و سومین علت مرگ ‌و میر بعد از بیماری ‌های قلبی ‌عروقی و سوانح و حوادث، مطرح و بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلا به سرطان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی در بهزیستی روانی بیماران مبتلا به سرطان سینه به‌ منظور تدوین یک مدل ساختاری انجام شد. روش کار: تحقیق حاضر ازنظر روش، توصیفی در قالب مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری آن از همۀ زنان مبتلا به سرطان سینه تحت درمان در مراکز درمانی و بیمارستان‌های تخصصی تشخیص و درمان سرطان شهر تهران در سه ‌ماهۀ اول سال ۱۳۹۸ به تعداد ۱۳۵۰ نفر تشکیل شد. نمونۀ آماری براساس طرح پژوهش ۳۰۰ نفر مشخص و با روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای، با خوشه‌بندی مراکز درمانی براساس مناطق جغرافیایی و سپس انتخاب یک خوشه به‌طور تصادفی اجرا شد. داده‌های موردنیاز با پرسش‌نامه‌های بهزیستی روانی ریف، ذهن‌ آگاهی بائر و همکاران، پنج عامل شخصیتی نئو، تاب‌آوری کانر و دیویدسون، الگوهای ارتباطی خانواده ریچی و فیتزپاتریک و حمایت اجتماعی زیمت گردآوری شد. در نهایت، داده‌ها با آزمون رگرسیون خطی چندمتغیری در متن مدل‌ یابی معادلات ساختاری و نرم‌افزار AMOS ویرایش ۲۱ انجام شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل مدل نشان داد از بین عوامل فردی، گویۀ بازبودن به تجربه، به‌صورت مثبت و روان‌رنجوری به‌صورت منفی بر بهزیستی روانی تأثیر دارند (۰/۰۱>P). همین‌طور، تاب‌آوری و ذهن‌آگاهی نیز هردو به‌طور مثبت موجب افزایش بهزیستی روانی شده‌اند (۰/۰۱>P). درمورد عوامل خانوادگی و از بین الگوهای ارتباطی خانواده، عامل جهت‌گیری هم‌نوایی موجب کاهش بهزیستی روانی شده است (۰/۰۱>P). نهایتاً حمایت اجتماعی می‌تواند موجب افزایش بهزیستی روانی شود (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: با وجود شرایط سخت جسمانی که افراد مبتلا به سرطان با آن مواجه هستند، می‌توان با فراهم‌کردن حمایت‌های اجتماعی مناسب در جهت تقویت میزان تاب‌آوری در این بیماران گام برداشت و در نهایت، انتظار داشت که توان سازگاری و کنارآمدن با بیماری سرطان در مبتلایان به این بیماری نیز افزایش یابد.

کلیدواژه ها:

Psychological well-being ، Breast cancer ، Personal factors ، Family factors ، Social factors ، بهزیستی روان‌ شناختی ، سرطان سینه ، عوامل فردی ، عوامل خانوادگی ، عوامل اجتماعی